powiększ zdjęcie

ŻYWNOŚĆ ANTYRAKOWA. CO JEŚĆ, ABY UNIKNĄĆ NOWOTWORU?

27.11.2014

zywnosc_antyrakowa_1aCodziennie jesteśmy narażeni na kontakt z rakotwórczymi związkami pochodzącymi z żywności, wody i powietrza. Przyczynia się to do powstawania uszkodzeń DNA, które mogą prowadzić do rozwoju raka. Aktywność biologiczna niektórych związków zawartych w żywności wpływa na zmniejszenie częstotliwości występowania chorób nowotworowych. Warto znać korzyści płynące ze spożywania substancji obecnych w powszechnie występujących warzywach, owocach, ziołach czy przyprawach, gdyż zwiększa to szansę świadomego kształtowania naszej diety w aspekcie profilaktyki nowotworowej.

W ostatnim czasie zamienia się podejście do roli żywności i żywienia w kontekście zdrowia. Naukowcy dostrzegają, że poszczególne aktywne biologiczne składniki żywności mogą w sposób czasem bardzo subtelny wpływać na  organizm człowieka już na poziomie molekularnym. Styl życia, a przede wszystkim sposób żywienia  ma istotny wpływ na to czy jesteśmy mniej czy bardziej narażeni na zachorowanie na nowotwór. Naukowcy udowodnili, że obecność niektórych substancji w codziennej diecie może uaktywniać uśpione geny warunkujące rozwój raka.

Czynniki, które promują powstawanie raka, tzw. pro karcinogeny, to:

zywnosc_antyrakowa_2– nadwaga i otyłość,
– niska aktywność fizyczna,
– częste spożywanie alkoholu,
– palenie papierosów,
– spożywanie chipsów, słodyczy i produktów zawierających tłuszcze nasycone,
– spożywanie żywności o wysokim indeksie glikemicznym,
– częste spożywanie mięsa i wędlin,
– preferowanie potraw smażonych i grillowanych,
– niskie spożycie warzyw, owoców i błonnika.

 

 

 

Na szczęście istnieją też składniki żywności, które hamują tworzenie się komórek nowotworowych już na samym początku ich powstawania.

 

KAPUSTA

zywnosc_antyrakowa_3Badania wskazują, że regularne spożywanie warzyw kapustnych istotnie obniża ryzyko zachorowania na nowotwór: trzustki, płuc, pęcherza moczowego, żołądka, skóry, tarczycy, prostaty i jelita grubego. Stwierdzono ponadto, że warzywa te zapobiegają nowotworom skuteczniej niż inne owoce i warzywa. Warzywa kapustne mające najsilniejsze działanie antyrakowe to: kapusta biała, czerwona, pekińska i włoska, brokuły, kalafior, brukselka, rzepak i rzodkiewka. Rośliny kapustne zawierają duże ilości związków siarkowych (glukozynolanów), które usuwają aktywne formy związków rakotwórczych. Badania in vivo oraz in vitro wykazały, że związki te hamują podziały komórek nowotworowych i przyspieszają obumieranie komórek z wadliwym DNA.

 

ZIOŁA I PRZYPRAWY

zywnosc_antyrakowa_4Zioła są bogate we flawonoidy glikozydowe tzw. bioflawonoidy – kwercetynę, rutynę i hesperydynę. Oprócz cech smakowo-zapachowych mają one także działanie antyutleniające. Bogate w te związki są w szczególności: papryka, tymianek, majeranek, natka pietruszki i pokrzywa. Do antyutleniaczy należy również kumaryna występująca np. w lubczyku.  Antyutleniaczami są też antocyjany nadające roślinom barwę. Występują one m. in. w tymianku, bazylii, szałwii, lubczyku i mięcie. Obecne są również w płatkach hibiskusa, czarnego bzu, malwy, z których można przyrządzać napary. Właściwości antynowotworowe ma także imbir.

 

OWOCE

zywnosc_antyrakowa_5borówkach, czarnych jagodach, truskawkach i wiśniach występują duże ilości kwercetyny, kamferolu i katechin. Te antyutleniacze hamują podziały komórek nowotworowych na różnych etapach ich wzrostu niedopuszczając do rozwoju guza. Flawonoidy te występują również w jabłkach, oliwkach i oliwie z oliwek, brokułach, czerwonym winie, czekoladzie i cebuli. Silne właściwości antyutleniające posiadają karotenoidy, w tym β-karoten, likopen, luteina i zeaksantyna. Możemy je znaleźć w pomidorach, papryce, dyni czy czerwonym grejpfrucie.

W czerwonych winogronach i czerwonym winie obecny jest resweratrol. Jest to wyjątkowo aktywny przeciwutleniacz o działaniu przeciwmutagennym.

Lekarze są zgodni, że łatwiej zapobiegać niż leczyć. Żywność, zwana popularnie ,,antyrakową”, jest skuteczna w prewencji nowotworów, nie udowodniono jednak, że ma istotny wpływ na poprawę stanu zdrowia, gdy nowotwór już się pojawi.

 

Bibliografia:

  1. Dydjow-Bendek D., Ejsmont J. (2010): Sposób żywienia a ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych, Probl Hig Epidemiol, t. 91, 4, s.  618-622.
  2. Grajek W (2004): Rola przeciwutleniaczy w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia, Nauka. Technologia. Jakość, t. 1, 38, s. 3 – 11
  3. Kromołowska, R.  Wołosiak, R.  Sadowska, A. (2011): Naturalne substancje o działaniu antykancerogennym w żywności, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, t. 1, s. 87-91.
  4. Kudełka W. (2008): Składniki przypraw i ziół przyprawowych determinujące ich funkcjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom, Zeszyty naukowe, t. 781, s. 83-111.
  5. Szwejda-Grzybowska J. (2011): Antykancerogenne składniki warzyw kapustnych i ich znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych, Brom. Chem. Tokykol. T. 44, 4, s. 1039–1046.
Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj