Filtrowanie wody jest dziś powszechne. Na co dzień używamy dzbanków filtrujących, coraz częściej montujemy filtry przepływowe, a wychodząc z domu, zabieramy ze sobą butelki filtrujące. Mało kto jednak wie, że wynalazcą pierwszego, bardzo podstawowego filtra był… Hipokrates, który do filtrowania wody używał tkaniny. Jak przebiegała droga wynalezienia filtra od I wieku p.n.e. do dziś?
Uważa się, że nowoczesny filtr do wody – taki, którego używamy w domach, został wynaleziony przez Johna Doultona, czyli ojca angielskiego producenta porcelany i ceramiki. Ceramiczny filtr do wody miała zamówić w 1835 roku sama królowa Wiktoria dla królewskiego domu. Wiele wskazuje jednak na to, że wynalazek Doultona nie powstałby, gdyby nie jego poprzednicy.
Hipokrates, Sir Bacon, Doulton – kto był wynalazcą filtra do wody?
Szacuje się, że to Hipokrates, w I wieku p.n.e., wynalazł pierwszy, pierwotny filtr do wody. Nazywany „rękawem Hipokratesa” wykonany był z płóciennej torby i był filtrem typowo mechanicznym. Służył do usuwania z wody pitnej ciał stałych i innych zanieczyszczeń.
Kolejnym wynalazcą – nieco bardziej już zaawansowanej metody filtracji – był osiemset lat później Sir Robert Bacon. W XVII wieku odkrył on tzw. powolną filtrację piaskową. Opracował proces polegający na wlewaniu wody do beczki z warstwą piasku lub żwiru na dnie. Woda była następnie przepuszczana przez rurę umieszczoną pośrodku, pozostawiając zanieczyszczenia.
Choć skuteczność wynalazku Bacona nie była zadowalająca, zachęciła ona naukowców do dalszej pracy nad udoskonaleniem jego metody. Pod koniec XVII wieku włoski fizyk Lucas Antonius Portius opracował metodę wielokrotnej filtracji piaskowej, która w dużym stopniu przypominała tę, którą znamy i stosujemy dziś. Wykorzystano w niej trzy filtry piaskowe.
Z kolei na początku XIX wieku niejaki Jan Gibb, szkocki naukowiec wrócił do pracy nad filtrem, którą przerwał Bacon i stworzył pierwszy powolny filtr piaskowy. Stosowany był on w zakładzie filtrującym wodę, który został uruchomiony w rodzinnym mieście Gibba – Paisley w Szkocji.
W 1827 roku John Doulton wykorzystał do swojego eksperymentu krzemionkę i wypaloną glinę. Zauważył, że gdy doda się do wody niewielką ilość tych materiałów, tworzy się filtr ceramiczny, który potrafi usuwać zanieczyszczenia. Właśnie to odkrycie doprowadziło do opracowania pierwszego nowoczesnego filtra do wody, najbardziej zbliżonego do tego, który znamy dziś. Wynalazek Doultona stanowił ulepszoną i bardziej skuteczną wersję używanych wówczas filtrów tkaninowych. John jeszcze w tym samym roku założył firmę. Otrzymał też patent na swój wynalazek w 1846 roku. Co ciekawe, firma do dzisiaj produkuje ceramiczne filtry do wody.
Ceramiczny filtr szybko zyskał powszechną popularność. Skutecznie oczyszczał zanieczyszczoną wówczas wodę z Tamizy. Zapobiegał przez to chorobom, które rozprzestrzeniały się przez skażoną wodę, takim jak cholera.
Nieco później, w 1862 roku, firma wynalazła filtr węglowy. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie badania francuskiego chemika Louisa Pasteura nad bakteriami i jego sukcesy w dziedzinie mikrobiologii.
To nie koniec historii… prace nad opracowaniem skutecznego filtra do wody wciąż trwały
Postępy w oczyszczaniu wody szybko rozwijały się w Stanach Zjednoczonych. Zmodernizowano miejskie stacje uzdatniania wody, a powolną filtrację piaskową zastąpiono szybszą, bardziej nowoczesną.
Z kolei w Wielkiej Brytanii z inicjatywy króla Edwarda VII powstała w 1903 roku Królewska Komisja ds. Zaopatrzenia w Wodę. Była odpowiedzialna za badanie jakości dostaw wody w Wielkiej Brytanii. Wydawała też zalecenia dotyczące ich poprawy, takie jak m.in. udoskonalenie technologii filtracji.
Pod koniec XX wieku, w 1974 roku, w Stanach Zjednoczonych została uchwalona Ustawa o bezpiecznej wodzie pitnej. Ustanawiała standardy jakości wody pitnej i wymagała od przedsiębiorstw wodociągowych uzdatniania wody ich spełniania. W wyniku tego zaczęły pojawiać się zakłady filtracji wody.
W 1966 roku w Europie wynaleziono pierwsze dzbanki filtrujące wodę, które w znacznej mierze przypominały te, których dziś używamy w naszych domach. W latach 90. na polski rynek weszła zaś rodzima marka Dafi, która zyskiwała coraz większą popularność.
Dzięki temu dzisiaj oferuje nie tylko dzbanki o różnych pojemnościach i w różnej kolorystyce, ale także filtry przepływowe, baterie trójdrożne i butelki filtrujące.
