Według szacunków w święta Bożego Narodzenia zjadamy dziennie średnio ok. 2 400 kcal i tyjemy o prawie pół kilograma bez względu na to, jaki zawód wykonujemy na co dzień. Okres świąt nie służy osobom otyłym, gdyż w tym czasie przybierają one na masie w większym stopniu niż osoby z prawidłowym BMI. Może to dobrze, że Święta trwają krótko, bo taki sposób żywienia zrujnowałby nasze zdrowie.
W Wielkiej Brytanii przebadano osoby zdrowe i chore przed oraz po świętach. Wszyscy badani mieli po okresie świątecznym wyższe stężenie triglicerydów, cholesterolu LDL oraz insuliny na czczo. W Stanach Zjednoczonych w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku znacząco wzrasta śmiertelność z przyczyn kardiologicznych. Polskie Święta Bożego Narodzenia trwają zaledwie dwa dni, jednak są wypełnione głównie biesiadowaniem przy obficie zastawionym stole. Tradycyjna Wigilia składa się z 12 potraw, a zwyczaj nakazuje, aby spróbować każdej z nich. Kolejne dni świąteczne przebiegają według podobnego scenariusza: rodzinne spotkania, wielogodzinne jedzenie wysokokalorycznych potraw i minimalna aktywność fizyczna. Co więc zrobić, aby przeżyć święta w zdrowiu i nie przybrać na wadze? Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze świąteczne dania i propozycje, jak je ,,odchudzić”.
1. Barszcz z uszkami
Zupy to jedne z najmniej kalorycznych potraw na wigilijnym stole. Buraki są bogate w antyutleniacze (betacyjany) i są jednym z najbardziej wartościowych pod względem odżywczy warzyw, dlatego nie musimy sobie odmawiać dodatkowej porcji barszczu. Uważajmy jednak na uszka. Talerz barszczu to zaledwie 40 kcal. Jednak barszcz z uszkami może być nawet 5 razy bardziej kaloryczny.
Kaloryczność (1 porcja/250 g): 200 kcal
Wskazówka: Zjedz barszcz bez uszek.
2. Pierogi z kapustą i grzybami
Bez tego dania trudno wyobrazić sobie polską Wigilię. Farsz pierogów jest niskokaloryczny, jednak niewskazany dla osób z chorobami przewodu pokarmowego czy nerek. Grzyby są praktycznie nietrawione, nie dostarczają więc energii, jednak u osób wrażliwych mogą powodować wzdęcia i bóle brzucha. Najbardziej kaloryczne jest oczywiście ciasto. Wiele zależy również od sposobu ich przyrządzenia. Najmniej kaloryczne będą pierogi gotowane, a najbardziej-smażone.
Kaloryczność porcji (1 porcja/200 g): 350 kcal
Wskazówka: Podczas lepienia pierogów staraj się, aby ciasto było jak najcieńsze. Podawaj pierogi z wody lub podpiekane w piekarniku.
3. Kapusta zasmażana z grochem
Kapusta kiszona ma wiele walorów prozdrowotnych. Zawiera wit. C i E oraz antyoksydanty (polifenole, karotenoidy, związki siarkowe) działające antynowotworowo. Gotowanie czy smażenie kiszonej kapusty zwiększa jej wartości zdrowotne oraz strawność, jednak połączenie jej z ciężkostrawnym grochem może wywoływać wzdęcia.
Kaloryczność (1 porcja/200 g): 200 kcal
Wskazówka: Aby zwiększyć strawność kapusty dodaj do niej zioła, np. koper włoski, anyż, kminek i smaż ją na niewielkiej ilości tłuszczu.
4. Śledź w śmietanie lub oleju
Śledź to ryba bogata w ,,dobre” kwasy tłuszczowe, wit. z gr. B oraz wit. A i D. Jednak jest bardzo tłusta, tak więc nie powinniśmy dodawać do niej jeszcze więcej tłuszczu w postaci oleju czy śmietany.
Kaloryczność (1 porcja/200 g): 300 kcal
Wskazówka: Zamiast śmietany użyj gęstego, niskotłuszczowego jogurtu. Olej zastąp octem.
5. Karp smażony
To jedno z najważniejszych dań na wigilijnym stole. Karp sam w sobie jest tłustą rybą, jednak smażony w panierce w dużej ilości tłuszczu staje się bardzo kaloryczną potrawą. Przed jego spożyciem najlepiej zdjąć panierkę oraz skórę.
Kaloryczność (1 porcja/150 g): 330 kcal
Wskazówka: Zamiast smażyć karpia, upiecz go w rękawie.
6. Karp w galarecie
Znacznie bardziej dietetyczną potrawą jest karp w galarecie. Gotowany i podany w galarecie będzie zdrowszy i mniej kaloryczny niż karp smażony.
Kaloryczność (1 porcja/150 g): 170 kcal
Wskazówka: Zjedz samą rybę (bez ziemniaków i chleba).
7. Kompot z suszu
Kompot z suszonych owoców jest bogaty w błonnik, który poprawi trawienie i perystaltykę jelit po obfitej kolacji. Popijanie pomiędzy posiłkami zwiększy uczucie sytości i zmniejszy apetyt na słodycze.
Kaloryczność (1 porcja/200 ml): 150 kcal
Wskazówka: Do posłodzenia kompotu używaj stewii lub ksylitolu.
Bibliografia:
1. Napierała M., Majkowska L. (2011): Święta, posty, wakacje i weekendy — ich wpływ na sposób odżywiania i zmianę masy ciała, Diabetologia Praktyczna, t. 12/5, s. 170-174.