Kasze przez wiele lat zapomniane i wyparte przez ziemniaki oraz makaron znów wracają do łask. Na nowo odkrywamy ich walory smakowe i odżywcze. Kasze są polecane zwłaszcza na diecie, gdyż zawierają dużo błonnika i mają niski indeks glikemiczny. Ale to nie jedyne ich zalety…
Dawniej kasze były podstawą diety ludzi ubogich. Dziś królują również w menu najbardziej luksusowych restauracji. Kucharze doceniają jej wszechstronne zastosowanie. Różnorodność kasz pozwala na stosowania wielu technik kulinarnych i niezliczonych możliwości jej przyrządzania. Kasze mogą być dodatkiem do zup, dań głównych, zarówno mięsnych jak i warzywnych, deserem lub składnikiem sałatki.
OD ZIARNA DO KASZY KUS KUS
Kasze to całe lub rozdrobnione ziarna różnych zbóż (najczęściej jęczmienia, gryki owsa, ryżu, kukurydzy i pszenicy), które zostały pozbawione łusek, rozdrobnione i wypolerowane, ewentualnie dodatkowo gniecione lub łamane oraz prażone. Kasze dzielimy ze względu na surowiec, z którego są otrzymywane na: jęczmienne, owsiane, gryczane, kukurydziane, ryżowe, z pszenicy i prosa. Każda z tych kasz może być poddawana dodatkowym zabiegom, które będą dzielić je na podgatunki.
Kasze jęczmienne produkowane z jęczmienia szklistego zawierają dużo białka, nie rozklejają się podczas gotowania, ale pozostają sypkie. Mogą być składnikiem sałatek lub dodatkiem do dań obiadowych. Wśród kasz jęczmiennych wyróżniamy: pęczak, pęczak obtaczany, perłową, perłową obtaczaną, łamaną (wiejską).
Drugą bardzo popularną w Polsce kaszą jest kasza gryczana. Konsumenci cenią ją ze względu na charakterystyczny smak i zapach uzyskiwany przez prażenie. Oprócz kaszy gryczanej prażonej możemy znaleźć w sklepach obłuszczane ziarna gryki, kaszę gryczaną nieprażoną oraz kaszę gryczaną łamaną (prażoną lub nie). Pozostałe kasze to:
– kasze owsiane (owsiana cała i łamana),
– kasze pszenne (pęczak, kasza manna),
– kasza jaglana – produkowana z prosa,
– kasza kukurydziana,
– kasza grochowa- otrzymywana z grochu,
– kasza kus kus – wytwarzana z mąki pszennej.
Do kasz można zaliczyć również ryż i jego odmiany.
ZDROWIE Z ZIARNA
Kasze mają wysoką wartość odżywczą. Zależy ona jednak od stopnia obłuszczenia oraz rozdrobnienia ziarna oraz od gatunku zboża. Kasze są źródłem białka, węglowodanów (skrobi), błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych. Mają również wysoką wartość energetyczną (100 g suchej kaszy to ok. 340 kcal), dlatego są polecane jako źródło dobrze przyswajalnej energii w żywieniu sportowców i osób pracujących fizycznie. Kasze o niskiej zawartości błonnika (manna, kukurydziana, ryżowa), czyli łatwostrawne polecane są w żywieniu małych dzieci, osób starszych, rekonwalescentów oraz chorujących na schorzenia układu pokarmowego.
Kasze są bogate w witaminy z grupy B, zawłaszcza witaminę (wit. B1), ryboflawinę (wit. B2) oraz niacynę (wit. PP). Witaminy z grupy B biorą udział w wielu procesach metabolicznych, a ich niedobór w codziennej diecie zakłóca prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz sprzyja rozwojowi chorób dietozależnych, zaś w okresie płodowymi i wczesnym dzieciństwie – powstawaniu wad rozwojowych oraz dysfunkcji umysłowcy. Podobnie jak w przypadku mąk, im bardziej oczyszczona i rozdrobniona kasza, tym mniej witamin i składników mineralnych oraz błonnika. Najwięcej witamin z grupy B grupy znajdziemy w kaszy gryczanej, jaglanej i jęczmiennej perłowej, a najmniej w kaszy mannie.
MAGNEZ i BŁONNIK
Kasze to również źródło magnezu. Najwięcej tego pierwiastka znajduje się w kaszy gryczanej (ok. 215 mg/100 g). Znacznie mniej magnezu zawiera kasza perłowa i pęczak (ok. 45 mg/100 g) czy kasza manna (ok. 18 mg/100 g). Kasze zawierają również potas, fosfor, wapń, żelazo, miedź, cynk i mangan. Kasze zaliczają się do produktów zbożowych, które powinny stanowić podstawę prawidłowo skomponowanej diety. Zawarty w nich błonnik spełnia różnorodne funkcje w organizmie: wiąże wodę dając uczucie sytości i przyspieszając pasaż treści pokarmowej przez jelita, absorbuje kwasy żółciowe i metale, reguluje poziom glukozy i cholesterolu we krwi. Jeśli nie doskwierają nam problemy z układem pokarmowym wybierajmy kasze nieoczyszczone, z dużą zawartością błonnika. Kasze oczyszczone, o wyższym indeksie glikemicznym świetnie sprawdzą się w przypadku osób intensywnie trenujących oraz z niedowagą.
Bibliografia: