KSYLITOL, CZYLI CUKIER Z BRZOZY

Lekarze straszą nas, że cukier to biała śmierć. Z drugiej strony ostrzegają nas przed prawdopodobną szkodliwością sztucznych słodzików, takich jak aspartam. Na rynku pojawiają się na szczęście naturalne słodziki: stewia i ksylitol. Ksylitol ma nie tylko mniej kalorii oraz nie podnosi poziomu cukru we krwi, ale chroni m.in. przed próchnicą.

DLA CUKRZYKÓW I NIE TYLKO

Ksylitol to inaczej cukier brzozowy, gdyż otrzymywany jest z drewna brzozy. Jest to naturalny słodzik z pozoru nie różniący się od cukru. Jednak mimo podobnej barwy, konsystencji i smaku działa on na organizm zupełnie inaczej. Zwykły cukier to sacharoza, czyli związek należący do węglowodanów, a ksylitol to alkohol cukrowy, dlatego jest inaczej trawiony i wchłaniany do organizmu. Węglowodany powodują wzrost stężenia glukozy we krwi, a alkohole cukrowe, w tym ksylitol – nie. Ksylitol jest przeznaczony dla osób, które z różnych powodów nie mogą bądź nie chcą używać cukru. Obok stewii to jedyny cukier, który bez obawy mogą stosować cukrzycy. Kolejną zaletą ksylitolu jest to, że mimo iż jest tak samo słodki jak zwykły cukier to ma aż o 40% mniej kalorii. Z tych względów polecany jest osobom odchudzającym się i dbającym o linię. Ksylitol jest też dobrą alternatywą dla osób chorujących na zespół jelita drażliwego. Nie  powoduje on wzdęć, gdyż nie fermentuje w przewodzie pokarmowym jak glukoza, fruktoza czy sacharoza.

KSYLITOL KONTRA PRÓCHNICA

Zwykły cukier jest pożywką dla bakterii Streptococcus mutans produkujących kwasy organiczne niszczące szkliwo zębów i wywołujących próchnicę. Ksylitol jest zaliczany do słodzików zapobiegających próchnicy, ponieważ bakterie te nie są w stanie go przyswoić i wykorzystać do wytworzenia kwasów. Mimo tego bakterie wchłaniają ksylitol, który akumuluje się w komórkach w postaci toksycznego związku, który z kolei hamuje ich wzrost i namnażanie. Ksylitol chroni zęby przed próchnicą również poprzez zmniejszenie ich przyczepności na szkliwie zębowym, i zwiększanie przepływu śliny w jamie ustnej. Zęby są dzięki temu czystsze i mniej narażone na mikro uszkodzenia. Próchnica jest w Polsce prawdziwą plagą zwłaszcza wśród dzieci. Choroba ta pojawia się już w pierwszym roku życia. Dzieci preferują smak słodki i większość ich posiłków jest słodzona. W konsekwencji próchnica występuje u 35-50% dzieci między 2 a 3 r.ż., zaś między 3 a 4 r.ż. – u połowy. Praktycznie 100% dzieci w wieku 6-7 lat ma mniej lub bardziej zaawansowaną próchnicę. Wyniki badań z ostatnich lat wykazują, że podawanie niemowlętom preparatu z odpowiednią dawką ksylitolu zamiast cukru znacznie obniża ryzyko rozwoju próchnicy w późniejszym okresie życia. Badania dowodzą również, że nawet żucie gumy z ksylitolem przez kobiety w ciąży chroni zęby dziecka przed próchnicą.

SŁODKI LEK NA ZAPALENIE UCHA

Zaraz po próchnicy przypadłością wieku dziecięcego są częste zapalenia ucha środkowego. Również tutaj ratunkiem może być ksylitol. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Oulu w Finlandii wykazały, że stosowanie ksylitolu wyraźnie (nawet o 40%) zmniejsza częstotliwość rozwoju zapalenia ucha środkowego u dzieci. Najlepsze w leczeniu ostrego zapalenia ucha okazały się gumy słodzone ksylitolem. Znacznie gorsze wyniki dawały cukierki czy syropy.

DO SŁODZENIA I PIECZENIA

Ksylitol wywołuje uczucie chłodu na czubku języka. Z tych względów stosowany jest jako słodzik do cukierków do ssania, miętówek, gum do żucia i niektórych lekarstw. Ksylitol, podobnie jak cukier, nie traci swoich właściwości w wysokiej temperaturze, można go więc z powodzeniem stosować do wypieków czy słodzenia gorących napojów.

Bibliografia:

1. Kowalowski P., Kowalowska M., Stanowska K., Burczyk J. (2004): Naturalne środki słodzące w świetle dopuszczalności ich spożycia w Polsce i krajach Unii Europejskiej, Postępy Fitoterapii, t. 1, s. 4-9.
2. Pawka B., Dreher P., Herda J. i WSP. (2010): Próchnica zębów u dzieci problemem społecznym, Probl Hig Epidemiol, t. 91/1, s. 5-7.