powiększ zdjęcie

JAK ZDROWO PRZYTYĆ?

17.06.2014

jakprzytyc1Dla większości z nas może wydawać się, że zwiększanie masy ciała to banalna sprawa. Wystarczy więcej jeść, nie trzeba odmawiać sobie tuczących i smacznych potraw oraz przekąsek. Jednak dla wielu osób mających drobną budowę ciała przytycie jest tak trudne jak schudnięcie dla osoby otyłej.

 

jakprzytyc2ZA CHUDY, CZYLI JAKI?

W przeszłości nadwaga, a nawet otyłość była kojarzona z wysokim statusem społecznym, bogactwem i zdrowiem. Teraz wiemy, że nadmierna masa ciała wcale nie sprzyja zdrowiu i skraca życie, jednak zbyt niskie BMI wynikające z niedożywienia  również może prowadzić do wystąpienia wielu chorób.

Według WHO niedożywienie u dorosłych można podzielić na trzy stopnie:

– niedożywienie białkowo-energetyczne Io (BMI: 17,0-18,4 kg/m2)
– niedożywienie białkowo-energetyczne IIo (BMI: 16,0-16,9 kg/m2)
– niedożywienie białkowo-energetyczne IIIo (BMI: <16,0 kg/m2)

Niedożywienie u dzieci diagnozuje się na podstawie odpowiednich dla wieku i płci siatek centylowych.

 

jakprzytyc3JAKIE SĄ PRZYCZYNY ZBYT NISKIEJ MASY CIAŁA?

Zbyt niska masa ciała wynika z niedożywienia. Przyczyn niedożywienia może być kilka. Począwszy od braku apetytu (stres, choroby, leki, podeszły wiek), poprzez problemy z żuciem, połykaniem i trawieniem pokarmów (choroby i stany zapalne układu pokarmowego, wątroby, trzustki), po zażywanie leków wpływających na spadek apetytu. Przyczyną zbyt niskiej masy ciała może być też zespół złego wchłaniania, który powoduje, że składniki pokarmowe nie są całkowicie absorbowane (celiakia, stany zapalne jelit, choroby wątroby, trzustki, nowotwory, biegunki) lub fizjologiczna utrata składników odżywczych (laktacja).  Inną z przyczyn może być zwiększone zapotrzebowanie energetyczne organizmu (okres intensywnego wzrostu organizmu, duży wysiłek fizyczny, nadczynność tarczycy, gojenie się ran i oparzeń, przewlekłe choroby i stany zapalne).

 

 jakprzytyc4GDY JESZ MNIEJ NIŻ POTRZEBUJESZ

Jeśli jednak problem niedowagi dotyczy osób zdrowych, najczęściej mamy do czynienia ze zbyt małą podażą energii w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Inaczej mówiąc – organizm ,,spala” więcej kalorii niż otrzymuje z pożywieniem. Jeśli ilość spożywanego pokarmu jest mniejsza niż potrzeby energetyczne organizmu, zaczyna on wykorzystywać zapasy (glikogen) zgromadzone w wątrobie i mięśniach. Jednak są one bardzo małe, dlatego w dalszej kolejności ,,spala” tkankę tłuszczową oraz białko mięśniowe.

 

jakprzytyc5CO JEŚĆ, ABY PRZYTYĆ?

Odpowiedni sposób żywienia jest podstawową metodą wali ze zbyt niską masą ciała. Czasami lekarze zalecają również preparaty witaminowo-mineralne lub suplementy zwiększające apetyt. Zalecaną dietą jest dieta wysokoenergetyczna, czyli taka, która dostarczy więcej kalorii niż organizm jest w stanie zużyć. Kaloryczność diety należy zwiększać stopniowo np. o 100-300 kcal tygodniowo. Dobór odpowiedniej kaloryczności diety jest sprawa indywidualną. Jeśli masa ciała zaczyna się zwiększać, oznacza to, że postępowanie dietetyczne jest właściwe.

 

Ogólne zasady żywienia zdrowych osób z niedowagą są podobne do ogólnych zaleceń żywieniowych. Ponadto osoby chcące przybrać na masie ciała mogą jeść również  produkty takie jak cukier, miód, soki, dżemy, pasztety i inne wysokokaloryczne produkty o wysokim IG. Nie ma również ograniczeń, co do sposobu przygotowywania posiłków (dozwolone jest np. smażenie na głębokim tłuszczu). Aby jednak nie dostarczać jedynie ,,pustych” kalorii nie należy zapominać o 5 porcjach warzyw i owoców. Posiłki powinny być spożywane co 3-4 h, tak aby nie doprowadzić do ,,spalania” zapasów glikogenu.

 

Praktyczne wskazówki:

  1. Wybieraj tłuste produkty mleczne (sery, jogurty, mleko).
  2. Do zup dodawaj masło, zasmażki lub tłustą śmietanę.
  3. Do koktajli mlecznych, owsianki i deserów dodawaj mleko w proszku.
  4. Gotuj makaron i ryż na mleku.
  5. Dodawaj tłustą śmietanę do deserów, zup i sałatek.
  6. Zamiast ziemniaków z wody, jadaj puree z masłem i mlekiem.
  7. Pomiędzy posiłkami podjadaj orzechy i suszone owoce.
  8. Smaruj kanapki grubszą warstwą masła lub/oraz pasztetem bądź serkiem topionym.
  9. Jadaj zupy kremy z dodatkiem masła, śmietany, żółtka, groszku ptysiowego, grzanek, krakersów, makaronu itp.
  10. Zaostrzaj apetyt poprzez dodatek naturalnych przypraw.
  11. Jadaj sałatki makaronowe, ryżowe, z dodatkiem kukurydzy, majonezu, sera żółtego, wędlin, tłustych wędzonych ryb, orzechów i owoców.

 

Bibliografia:

1. Włodarek D.: Żywienie osób wychudzonych. [w:] Dietetyka, pod red. Włodarek D., wyd. Format-AB,      Warszawa 2005, s. 256-260.

Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj