powiększ zdjęcie

PROZDROWOTNE DZIAŁANIE SOI

02.10.2018

Soja jest wyjątkowym warzywem z rodziny strączkowych. Ma ona mnóstwo zastosowań kulinarnych, można z niej tworzyć zamienniki mięsa, sera oraz mleka i napojów mlecznych. Soja jest bogata w białko o wysokiej wartości biologicznej oraz aktywne biologicznie izoflawony.

Soja i produkty sojowe są od stuleci codziennym składnikiem azjatyckiej diety. O ile Azjaci bardzo często spożywają dania na bazie soi, to mieszkańcy krajów zachodnich wręcz przeciwnie. Przykładowo w Japonii średnie spożycie soi wynosi ok. 65 g/dobę, zaś na Zachodzie nie przekracza 1 g na dzień. Jest to bardzo niekorzystny trend, ponieważ soja jest bogactwem związków o działaniu prozdrowotnym. W Azji soja spożywana jest w postaci gotowanych nasion lub kiełków, produktów niefermentowanych (mleko sojowe, tofu), fermentowanych (miso, natto), jak również pod postacią wszelkiego rodzaju potraw przygotowywanych z nasion.

 

Prozdrowotna moc izoflawonów sojowych

Izoflawony to związki z grupy polifenoli, które są głównymi substancjami fitochemicznymi obecnymi w soi. Trzy najważaniejsze izoflawony sojowe to: genisteina, daidzeina i glyciteina.

Izoflawony są również nazywane fitoestrogenami, ponieważ ich budowa jest podobna do żeńskich estrogenów. Obecność tych związków w soi jest szczególnie ważna, ze względu na ich wpływ na szereg mechanizmów związanych ze wzrostem komórek nowotworowych.

 

Przeciwnowotworowe właściwości soi

Przeprowadzone w USA badanie wśród kobiet zdrowych oraz chorych na nowotwór piersi pokazało, że kobiety, które w okresie dzieciństwa spożywały co najmniej raz w tygodniu produkty sojowe, miały prawie o 60% niższe ryzyko zachorowania na nowotwór piersi w porównaniu do kobiet o najniższym spożyciu tej żywności w dzieciństwie. Ponadto zaobserwowano, że systematyczne spożywanie produktów sojowych w dorosłości zmniejsza ryzyko raka piersi aż o 1/4. Inne badanie przeprowadzone pośród ponad 34 000 mieszkanek Singapuru na przestrzeni pięciu lat udowodniło, że odpowiednio duże spożycie soi (powyżej 10,6 mg izoflawonów na 1000 kcal) wiązało się ze spadkiem ryzyka zachorowania na nowotwór piersi o 18%.

 

Fitoestrogeny kontra rak

Jak powszechnie wiadomo główną przyczyna nowotworów piersi w krajach zachodnich są znacznie podwyższone ilości estrogenów, zarówno naturalnych jak i syntetycznych, które zakłócają  prawidłowy wzrost komórek. Ze względu na wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi aktualnie terapia hormonalna przypisywana jest kobietom w okresie około i postmenopauzalnym z dużą ostrożnością. Fitoestrogeny sojowe są tysiąc razy mniej aktywne biologicznie od naturalnych kobiecych estrogenów, toteż ich obecność w surowicy krwi nie jest groźna dla zdrowia, a wręcz odwrotnie, gdyż zastępując miejsce wiązania estrogenu z receptorami komórkowymi uniemożliwiają rozwój nowotworów hormonozależnych jakim jest rak piersi.

Soja w prewencji chorób serca

Izofalwony wpływają na obniżenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego poprzez poprawę profilu lipidowego oraz stężenia apolipoproteiny. Soja wykazuje pozytywny wpływ na stężenie LDL, zwłaszcza jeśli zastępuje w codziennej diecie produkty pochodzenia zwierzęcego. Ponadto jedno z badań klinicznych udowodniło, że jadanie na przekąskę orzeszków sojowych w porównaniu z przekąską o podobnym składzie i kaloryczności oraz zawartości makroskładników poprawia funkcjonowanie śródbłonka naczyń krwionośnych, a tym samym chroni przed miażdżycą.

Soja wydaje się być dobrą alternatywą dla mięsa i niektórych produktów nabiałowych w zapobieganiu chorób układu sercowo-naczyniowego ze względu na brak cholesterolu, niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, a wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika i pełnowartościowego białka oraz możliwość tworzenia z niej produktów podobnych do odzwierzęcych.

 

Bibliografia:

  1. Korde A. L., Wu H. A. I wsp. (2009): ,,Childhood Soy Intake and Breast Cancer Risk in Asian American Women”, Cancer Epidem Biomar Prev, t. 18(4), s. 1050-1059.
  2. Malczyk E., Majkrzak Ż. (2 ): ,,Żywieniowe czynniki ryzyka rozwoju raka piersi”, Nutritional risk factors for developing breast cancer,
  3. Parol D., Mamcarz A. (2015): ,,Diety roślinne w kontekście chorób układu sercowo- naczyniowego”, Folia Cardiologica, t. 10 (2), s. 92–99.
  4. Wu A. H., Koh W. P. i wsp. (2008): ,,Soy intake and breast cancer risk in Singapore Chinese Health Study”, Brit J Cancer, t. 99, s 196-200.
Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj