powiększ zdjęcie

POLSKA WIGILIA, CZYLI SKĄD SIĘ WZIĘŁY TRADYCYJNE POTRAWY NA ŚWIĄTECZNYM STOLE.

02.01.2015

 

family, holidays, generation, christmas and people concept - smiling family having dinner at home

Wigilia Bożego Narodzenia to najbardziej uroczyste święto w Polsce. Do wigilijnej wieczerzy zasiadamy wraz z pojawieniem się pierwszej gwiazdki. Chociaż świąteczne menu wigilijne różni się w zależności od regionu, to tego dnia na każdym stole znajdzie się barszcz, karp, kapusta z grzybami, makowiec, owoce, danie z orzechami oraz kompot z suszu.

 

Uczta wigilijna to obrzęd głęboko zakorzeniony w polskiej tradycji. W innych religiach dorocznym świętom również towarzyszą charakterystyczne potrawy. Bez tych pokarmów święta nie osiągnęłyby właściwego wymiaru. Dania na wigilijnym stole są wyjątkowe, ponieważ nie spożywamy ich na co dzień. Dwanaście potraw podkreśla odświętny charakter kolacji wigilijnej i ma wymiar symboliczny, który jest w tym dniu ważniejszy niż wartość odżywcza posiłku. Wigilijne potrawy mają przynosić szczęście, dobrobyt, dostatek i płodność.

 

  1. 12 potraw

Świąteczne potrawy powinny być darem pól, lasów i stawów. Dwanaście potraw symbolizuje liczbę apostołów, którzy spożywali z Jezusem ostatnią wieczerzę. Najpopularniejsza lista wigilijnych potraw zawiera:

śledzie, barszcz czerwony, uszka, pierogi z kapustą i grzybami, kapustę z grzybami, karpia smażonego lub pieczonego, kutię (kluski z makiem), piernik, makowiec i kompot z suszu.

 

  1. Ryba

Wigilijne potrawy są daniami postnymi. Jedynym dopuszczalnym mięsem jest ryba. Tego dnia na polskich stołach króluje karp. Ryba symbolizuje Jezusa. Był to znak pierwszych Chrześcijan. Ma ona przypominać o chrzcie i zmartwychwstaniu Jezusa.

 

  1. Buraki i kapusta

Buraki, z których gotowany jest wigilijny barszcz symbolizują długowieczność. Wierzono, że spożywanie tego warzywa zapewni osiągnięcie sędziwego wieku. Kapusta zaś, która podawana jest w Wigilię na wiele sposobów, symbolizuje życiodajną siłę.

some dishes for traditional polish christmas eve supper

  1. Grzyby

Symbolika grzybów sięga czasów pogańskich, kiedy wierzono, że są to magiczne dary natury.

Potrawa z ich dodatkiem miała mieć magiczne właściwości.

 

  1. Mak

Mak uchodził za żywność o nadprzeciętnych właściwościach. Wierzono, że jego brak na wigilijnym stole może ściągnąć na rodzinę nieszczęście. Jest on również symbolem płodności.

 

  1. Orzechy

Na wigilijnym stole nie może zabraknąć orzechów, których skorupka symbolizuje tajemnicę i płodność. Orzech włoski ze względu na kształt przypominający mózg uważany był za symbol mądrości, a laskowy – płodności. Migdały to symbol nadziei i nowego życia.

 

  1. Miód i bakalie

W dawnych czasach miód uchodził za magiczny pokarm bogów, w którym kryją się nadprzyrodzone moce. Wierzono, że ma moc ochrony przed złem. Miód jest symbolem słodyczy i dobra. W biblii Bóg obiecał Mojżeszowi, iż ,,wprowadzi go w krainę płynącą mlekiem i miodem”, czyli do Ziemi Obiecanej. Miód spożywany w Wigilię miał przynosić pomyślność oraz długie i dostatnie życie.

 

  1. Owoce

Na wigilijnym stole nie może zabraknąć owoców (zarówno tych świeżych jak i suszonych). Owoce to symbol płodności i witalności. Jabłka symbolizują miłość, zdrowie i zgodę. Powieszone na choince miały zapewnić siłę. Śliwki miały za zadanie odpędzać złe moce. Kompot ze śliwek lub potrawy z ich dodatkiem zapewniały pomyślność i szczęście. Suszone owoce takie jak figi i daktyle, które możemy znaleźć w świątecznym kompocie, były produktami drogimi i mało dostępnymi, dlatego symbolizują dostatek, obfitość i powodzenie.

 

Pyszny witeczny makowiec

 

Tradycja nakazuje, aby spróbować wszystkich 12 wigilijnych potraw. W przeciwnym wypadku w Nowym Roku czeka nas bieda lub nieszczęście.

 

Źródło:

  1. Kopaliński W.: ,,Słownik symboli”, wyd. Rytm, Warszawa 2012.

 

 

 

Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj