powiększ zdjęcie

DIETA W CUKRZYCY TYPU 2. CO POWINIEN JEŚĆ DIABETYK?

14.05.2020

Poglądy na temat żywienia osób z cukrzycą typu 2 zmieniały się wraz z postępem wiedzy o na temat tej choroby. W ciągu ostatnich dziesięcioleci ulegały one stopniowej ewolucji. Mimo coraz skuteczniejszej farmakologii, dieta i wysiłek fizyczny są wciąż niezastąpioną i integralną częścią leczenia cukrzycy, zwłaszcza jeśli towarzyszy jej otyłość. Jakie są aktualne zalecenia i wskazówki żywieniowe dla diabetyków?

Cukrzyca typu 2 jest, obok otyłości, najczęściej występującą w krajach wysokorozwiniętych chorobą metaboliczną. W Polsce zmaga się z nią 2,5 miliona osób, a na świecie-415. Liczba ta będzie stale rosła, gdyż cukrzycy sprzyja otyłość, brak ruchu oraz niewłaściwe nawyki żywieniowe. Głównym celem leczenia żywieniowego chorych na cukrzycę jest osiągnięcie prawidłowego lub zbliżonego do normy stężenia glukozy we krwi. Właściwa dieta powinna być zbilansowana tak, aby dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich ilościach i zasadniczo jest ona zbliżona do sposobu żywienia osoby zdrowej.

 

Węglowodany (cukry)

Węglowodany złożone, o niskim indeksie glikemicznym (<50) to najzdrowsze źródło energii, a ich udział w diecie diabetyka powinien stanowić ok. 40–50% dziennej wartości energetycznej diety. Węglowodany proste należy ograniczyć do minimum lub całkowicie wyeliminować. Słodki smak tych cukrów można zastąpić słodzikami.

Zalecane źródła węglowodanów to: produkty zbożowe z pełnego przemiału, płatki owsiane, gruboziarniste kasze, nieoczyszczony ryż, warzywa, chudy nabiał (mleko, jogurty, sery twarogowe).

Owoce ze względu na dużą zawartość cukrów prostych należy spożywać w ograniczonej ilości (max. 200-300 g/dobę) i wybierać te mniej dojrzałe oraz mniej słodkie np. grejpfruty, jabłka, pomarańcze, brzoskwinie czy wiśnie.

 

Tłuszcze

Cukrzycy typu 2 częstą towarzyszy podwyższony poziom cholesterolu we krwi. Tłuszcz w diecie diabetyka powinien stanowić 30–35% wartości energetycznej dziennej racji pokarmowej. Aby obniżyć stężenie ,,złego” cholesterolu LDL, zaleca się zmniejszenie spożycia tłuszczów nasyconych lub zastąpienia ich tłuszczami jednonienasyconymi (np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy). Należy również ograniczyć w diecie produkty będące źródłem izomerów trans kwasów tłuszczowych takie, jak:  twarde margaryny, wyroby cukiernicze, słodycze i potrawach typu fast food.

Tłuszcze powinny być spożywane w ograniczonych ilościach głównie pod postacią olejów roślinnych, oliwy z oliwek i miękkich margaryn.

Białka

Białko w diecie diabetyka powinno pokryć 15–20% dziennego zapotrzebowania na energię, z czego co najmniej połowę powinno stanowić białko roślinne.

Należy sięgać tylko po chude mięso, takie jak drób bez skóry oraz ryby-również te tłuste ze względu na zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3. Najlepszym źródłem białka roślinnego są nasiona roślin strączkowych, które oprócz protein zawierają szereg witamin oraz flawonoidy.

 

Energetyczność i rozkład posiłków w diecie

Kaloryczność diety należy dopasować indywidualnie uwzględniając parametry chorego (m. in. masa ciała, wiek, płeć, aktywność fizyczna). W przypadku osób z nadwaga i otyłością energetyczność diety powinna być obniżona, aby uzyskać efekt redukcji masy ciała. Rozkład posiłków uzależniony jest przede wszystkim od metody leczenia cukrzycy (dieta, farmakoteriapia) oraz potrzeb chorego.

Posiłki powinny być regularne i spożywane o stałych  porach, a ilość węglowodanów w nich zawarta – codziennie podobna. Zalecane sposoby przyrządzania potraw to: gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie lub pieczenie w folii.

Cukrzycę typu 2, zwłaszcza na początkowym jej stadium, można skutecznie wyleczyć poprzez normalizację masy ciała, zmianę sposobu żywienia i zwiększenie aktywności fizycznej. Optymalnie skomponowana dieta pozwala również osiągnąć odpowiedni poziom cholesterolu we krwi, unormować ciśnienie tętnicze krwi, zapobiec miażdżycy, nefropatii cukrzycowej oraz innym powikłaniom tej choroby.

 

Bibliografia:

  1. Baranik A., Ostrowska L. (2011): ,,Praktyczne zalecenia dotyczące żywienia chorych z cukrzycą typu 2 i otyłością”, Forum Zaburzeń Metabolicznych, t. 2 (4), s. 222–230.
  2. Piejko L. i wsp. (2018): ,,Jakość diety i wybrane zachowania zdrowotne dorosłych chorych na cukrzycę typu 2”, Forum Zaburzeń Metabolicznych, t. 9 (1), s. 36-44.
Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj