powiększ zdjęcie

JAK WZMOCNIĆ SERCE?

31.03.2018

Choroby serca są wciąż najczęstszą przyczyną zgonów wśród Polaków. Według raportu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego z 2017 roku, rocznie z powodu chorób krążenia umiera około 170 tys. Polaków, co stanowi 46% wszystkich zgonów. Wszystkiemu winny jest zachodni styl życia, stres, używki, niezdrowa dieta, brak ruchu, nadwaga i otyłość. Wiele czynników ryzyka możemy modyfikować i tym samym samodzielnie minimalizować ryzyko choroby.

 

Najczęstszą przyczyną zawału jest choroba wieńcowa. Istnieją dowody, że początki tworzenia się blaszki miażdżycowej mają miejsce już w wieku płodowy, dlatego niektórzy naukowcy uważają, że prewencją choroby wieńcowej powinni zajmować się nie tylko kardiolodzy, ale także pediatrzy. Zmiany miażdżycowe zachodzące w aorcie dotyczą całej populacji krajów wysokorozwiniętych (tzw. zachodnich) i wykazują szybką progresję z biegiem lat.

 

Dlaczego chorujemy?

Czynniki ryzyka chorób serca możemy podzielić na modyfikowalne i niemodyfikowalne. Do głównych czynników, które możemy modyfikować należy: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, cukrzyca, otyłość oraz brak aktywności fizycznej. Niemodyfikowalne to wiek, płeć, obciążenie rodzinne. W ostatniej dekadzie zwraca się coraz większą uwagę na nowe czynniki ryzyka takie jak: pewne czynniki genetyczne, wzrost stężenia białka C-reaktywnego (CRP), podwyższone stężenie homocysteiny we krwi, depresję, brak wsparcia społecznego oraz przewlekły stres.

 

Aktywność fizyczna

Korzystny wpływ systematycznej, umiarkowanej aktywności fizycznej na zdrowie jest powszechnie znany. Wiedzieli to już starożytni Chińczycy 2500 lat przed naszą erą.

W latach 90-tych XX wieku, Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że w strategii zdrowia publicznego zwiększenie aktywności ruchowej społeczeństwa jest równie istotne jak leczenie nadciśnienia tętniczego, zaburzeń przemiany lipidowej czy walka z paleniem tytoniu.

Regularny wysiłek fizyczny o odpowiednim czasie trwania oraz intensywności wpływa pozytywnie na metabolizm węglowodanów i lipidów, czynność śródbłonka naczyń krwionośnych, jak również reguluje krzepliwość krwi.

Z badań wynika, że osoby systematycznie ćwiczące mają znacznie wyższą wydolnością fizyczną, a ich układ krążenia jest bardziej ,,ekonomiczny”. Osoby trenujące najczęściej starają się przestrzegać zasad zdrowego stylu życia, co przekłada się na brak innych czynników ryzyka takich jak palenie, otyłość, nadciśnienie, hipercholesterolemia, cukrzyca.

U osób systematycznie ćwiczących około 2-3 godzin tygodniowo, w czasie wieloletniej obserwacji stwierdzono korzystną stabilizację większości czynników ryzyka oraz wzrost wydolności fizycznej.

Stres i depresja

Nagłe stresogenne wydarzenia w życiu zawodowym czy prywatnym (np. śmierć bliskiej osoby) mogą wywołać ostry zespół wieńcowy lub zawał serca.

Stres jest nieodłącznym elementem życia i pracy. Ważne jest jednak, aby nie był przewlekły (np. intensywna praca w nadgodzinach, długie godziny pracy, wysokie wymagania psychologiczne, mobbing), gdyż stanowi czynnik ryzyka przedwczesnego incydentu wieńcowego.

Depresja, która jest wręcz epidemią w krajach zachodnich, działa szkodliwie na serce. Związane jest to z witalnym wyczerpaniem, które istotnie przyczynia się do incydentów wieńcowych. Również inne zaburzenia psychiczne takie jak napady paniki i lęki zwiększają ryzyko zdarzeń sercowych. Warto więc dbać nie tylko o zdrowie fizyczne, ale i psychiczne.

Zespół metaboliczny

Zespół metaboliczny (ZM) dotyczy ponad 20% Polaków i jego częstość stale wzrasta. Wiadomo, że ZM nie tylko zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, ale także pogarsza ich przebieg.

Zespół metaboliczny składa się przynajmniej z 3 z 5 nieprawidłowości: otyłość brzuszna, stężenie triglicerydów ≥ 150 mg/dl, stężenie cholesterolu HDL (< 40 mg/dl u mężczyzn, < 50 mg/dl u kobiet), ciśnienie tętnicze ≥ 130/85 mm Hg, glikemia na czczo ≥ 100 mg/dl lub cukrzyca typu 2.

Oprócz leczenia niefarmakologicznego najlepsze efekty leczenia ZM przynosi  stosowanie diety śródziemnomorskiej lub DASH oraz aktywność fizyczna. Takie działania pozwalają zredukować masę ciała, co wpływa z kolei na poprawę profilu lipidowego. Zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych jest najlepszym sposobem prewencji i leczenia chorób układu krążenia.

Źródło:

  1. Drygas W. i wsp. (2000): ,,Long term effects of different physical activity levels on coronary risk factors in middle-aged men”, Int J Sports Med., t. 21, s. 235.
  2. Massimo F. Piepoli i wsp. (2016): ,,Wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej w 2016 roku”, Kardiologia Polska, t. 74 (9), s. 821–936.
  3. Moczulska B. i wsp. (2015): ,,Zespół metaboliczny a powikłania sercowo-naczyniowe u chorych z OZW”, Forum Zaburzeń Metabolicznych, t. 6 (4), s. 170–175.
  4. Rogowicz D. (2017): ,,Hypoglycaemia as a new cardiovascular risk factor”, Journal of Education, Health and Sport, t. 7 (7), s. 896-911.
  5. Skierczyńska A. i wsp. (2006): ,,Miażdżyca — choroba całego życia i całej populacji krajów cywilizacji zachodniej”, Choroby Serca i Naczyń, t. 3 (1), s. 1-6.
  6. Zdrojewski T. i wsp. (2004): ,, Modelowy projekt prewencji chorób układu krążenia na przykładzie doświadczeń Programu SOPKARD. Część pierwsza”, Choroby Serca i Naczyń, t. 1(2), s. 115-129.
Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj