powiększ zdjęcie

ORTOREKSJA. KIEDY ODCHUDZANIE STAJE SIĘ OBSESJĄ  

14.02.2018

 

Bycie ,,fit”, aktywny tryb życia i zdrowa dieta to dla jednych chwilowa moda, a dla innych styl życia. Co jeśli staje się celem i sensem życia?  Jest cienka linia pomiędzy zrównoważoną dietą a eliminowaniem coraz to nowych produktów z obawy na ich negatywny wpływ na zdrowie. Przestrzeganie zasad zdrowego żywienia jest godne pochwały, jednak popadanie w przesadę może doprowadzić do choroby.

 

Dobre złego początki

Ortoreksja rozpoczyna się niewinnie od dbania o zdrową dietę, eliminacji produktów przetworzonych, typu fast food, słodyczy itp. Chory stopniowo eliminuje kolejne produkty, które w jego mniemaniu mogą mieć niekorzystny wpływ na stan zdrowia. W ostateczności dieta staje się niezwykle rygorystyczna i ogranicza się do kilku wybranych produktów, a w skrajnych przypadkach jedynie do wody. Prowadzi to do niedowagi, niedoborów składników odżywczych, niedożywienia i wiążącymi się z tym niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi.

 

Fit obsesja

Początkowo motywacją do zmian w żywieniu jest chęć poprawy stanu zdrowia, schudnięcie, uniknięcia chorób, troska o los zwierząt lub środowiska. Ortoreksja rozwija się często u osób borykających się z problemami zdrowotnymi, którzy wprowadzili pewne ograniczenia żywieniowe i ustąpienie choroby przypisali nie lekom czy pomocy lekarzy, ale zmianom w diecie. Z czasem wprowadzają coraz więcej ograniczeń żywieniowych i w konsekwencji wpadają w sidła ortoreksji.

 

Ortorektyków możemy spotkać wśród osób spędzających dużo czasu na siłowni, dążących do uzyskania wymarzonej, umięśnionej, idealnej sylwetki będącej dla nich synonimem zdrowia i sukcesu. Podłożem ortoreksji może być też nieprawidłowy stosunek do żywienia, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, hipochondria lub fobie. Większe tendencje do ortoreksji mają osoby, u których wcześniej zdiagnozowano inne zaburzenia odżywiania.

 

Przebieg choroby

Życie ortorektyka jest skupione na zdobywaniu jak najmniej przetworzonej żywności i przygotowywaniu jej w odpowiedni sposób. Ortorektycy spędzają codziennie wiele godzin na przygotowywaniu „bezpiecznego i czystego” posiłku, który jest ważniejszy od smaku czy przyjemności z jedzenia. Pacjenci cierpiący na ortoreksję wykluczają ze swojej diety nie tylko żywność przetworzoną czy zwierającą substancje dodatkowe, ale wszystkie produkty potencjalnie szkodliwe np. konserwowane lub mogące zwierać śladowe ilości metali ciężkich czy pestycydów. Każdy chory ma własne wypracowane zasady. Ortorektycy unikają jadania na mieście, rodzinnych obiadów czy przyjęć. Często pojawiają się na nich z własnymi posiłkami. Aby uniknąć niezręcznych pytań i tłumaczeń pacjenci izolują się od otoczenia. Najlepiej czują się wśród osób podzielających ich ,,ideologię”. Ortorektycy mają poczucie winy, gdy zjedzą coś niedozwolonego. Jeśli nie mają możliwości przygotowania własnego posiłku, wolą głodować niż zjeść ,,zanieczyszczoną” żywność. Z biegiem czasu i zaawansowaniem choroby bezpieczna pozostaje tylko woda.

 

Test na ortoreksję (Bratman Test for Orthorexia – BOT).

Odpowiedz (TAK/NIE) na poniższe pytania:

Test na ortoreksję (Bratman Test for Orthorexia – BOT).

Odpowiedz (TAK/NIE) na poniższe pytania:

1. Czy spędzasz więcej niż 3 godziny dziennie na rozmyślaniu o swojej diecie?

2. Czy planujesz swoje posiłki kilka dni wcześniej?

3. Czy wartość odżywcza Twoich posiłków jest dla Ciebie ważniejsza niż sama przyjemność wynikająca z jedzenia?

4. Czy jakość Twojego życia obniżyła się, gdy wzrosła jakość Twojej diety?

5. Czy stałeś się dla siebie bardziej surowy niż dotychczas?

6. Czy poczucie Twojej własnej godności wzrosło na skutek przekonania, że zdrowo się odżywiasz?

7. Czy zrezygnowałeś z jedzenia dla przyjemności, po to żeby zjeść „właściwą” żywność?

8. Czy Twoje zasady dietetyczne nie pozwalają Ci na zjedzenie czegoś poza domem, dystansując Cię w ten sposób od rodziny i przyjaciół?

 

Wynik*:

1 pkt za każdą twierdzącą odpowiedź.

>5 pkt- masz prawidłowy stosunek do jedzenia

5–9 pkt.- jesteś fanatykiem zdrowego jedzenia,

10 pkt masz obsesyjny stosunek do jedzenia i najprawdopodobniej ortoreksję

*Wynik testu nie zastępuje profesjonalnej diagnozy u specjalisty.

Źródło:
1. Brytek-Matera A. (2012): ,,Orthorexia nervosa – an eating disorder, obsessive – compulsive disorder or disturbed eating habit?”, Arch. Psychiatr Psych., 1, s. 55–60.

  1. Dittfeld A. i wsp. (2013): ,,Orthorexia – a new eating disorder”, ANNALES ACADEMIAE MEDICAE SILESIENSIS, 67 (6), s. 393-9.
  2. Kałędkiewicz E., Doboszyńska A. (2013): ,,Ortoreksja tle innych zaburzeń odżywiania”, Forum Med Rodz., 7 (6), s. 307–315.
  3. Rzońca E., Bień A., Iwanowicz-Palus G.: ,,Zaburzenia odżywiania – problem wciąż aktualny”, Journal of Education, Health and Sport, 6(12), s. 267-273.

 

 

Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj