Bisfenol A występuje m. in. w plastikowych butelkach i opakowaniach produktów spożywczych. Badania naukowe wykazują, iż wpływ bisfenolu na organizm człowieka nie jest obojętny i może skutkować wzrostem ryzyka zachorowania na chorobowy cywilizacyjne (np. cukrzycę, otyłość). Bisfenol A mimo udowodnionego szkodliwego wpływu na zdrowie jest wszechobecny w środowisku.
Bisfenol A (BPA) jest związkiem organicznym, używanym w produkcji poliwęglanu, tworzyw sztucznych oraz papieru termicznego.
Zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej, wprowadzono w Polsce ograniczenia wykorzystania BPA w produkcji np. butelek dla dzieci. Jako konsumenci możemy decydować o zakupie artykułów bez zawartości BPA wybierając produkty oznaczone adnotacją „BPA FREE”. Bezpieczne dla zdrowia są dzbanki i butelki filtrujące do wody kranowej marki Dafi. Są one całkowicie pozbawione bisfenolu A.
Migracja BPA do żywności
Wiele związków chemicznych zawartych w opakowaniach do żywności migruje do produktów spożywczych. Stopień migracji zależy m.in. od czas kontaktu opakowania z żywnością oraz rodzaju i charakteru produktu.
Udowodniono, że BPA może migrować do płynu przechowywanego w opakowaniu, np. wody, soku, mleka dla niemowląt. Właśnie dlatego tak ważne jest to, w czym przechowujemy napoje i jedzenie.
Kiedy wzrasta prawdopodobieństwo zanieczyszczenia produktu BPA?
Szkodliwość BPA
Badania potwierdzają, że nawet niewielkie ilości BPA szkodliwie wpływają na układ hormonalny oraz mogą odpowiadać za wystąpienie szeregu negatywnych skutków zdrowotnych.
Bisfenol A zaliczany jest do grupy ksenoestrogenów, ponieważ swoją budową przypomina estrogen – żeński hormon. Wpływa on na funkcjonowanie układu endokrynnego zakłócając wydzielanie, transport oraz metabolizm poszczególnych hormonów. BPA działa szkodliwe na układ rozrodczy oraz drażniąco na drogi oddechowe, oczy i alergizującą w kontakcie ze skórą.
W populacjach kobiet narażonych na wpływ BPA, obserwuje się m. in. rozwój cukrzycy, otyłość, zespół metaboliczny, nowotwory macicy i jajnika, przedwczesne dojrzewanie, PCOS (zespół policystycznych jajników), zaburzenia w rozwoju narządów rodnych oraz płodności jak również trudności z zajściem oraz utrzymaniem ciąży. Z kolei u mężczyzn pracujących w warunkach narażenia na BPA, stwierdzono wpływ tego związku na obniżenie jakości nasienia oraz popędu płciowego, a przy długofalowej ekspozycji – rozwój raka prostaty.
BPA w smoczkach i mleku
BPA jest szczególnie szkodliwy dla rozwijających się płodów i niemowląt. Młody organizm nie jest bowiem przystosowany do walki z substancjami toksycznymi przedostającymi się do wód płodowych.
W jednym z badań wykazano obecność BPA w mleku matek karmiących. Mleko w proszku również może zwierać BPA, ponieważ jest często przechowywane w puszkach powlekanych powłoką zawierającą w składzie BPA.
BPA migruje nie tylko z opakowań żywności. Zbadano zawartość tego związku w smoczkach dla dzieci. Okazało się, że BPA może migrować z plastikowych tarczek do lateksu i silikonu smoczka, a następnie dalej do organizmu dziecka.
Wszechobecne BPA
Narażenie na toksyczne działanie BPA następuje nie tylko drogą pokarmową, ale również dermalną (zanieczyszczone kosmetyki, papier termiczny) oraz oddechową (pył).
Bisfenol A jest jednym z najczęściej stosowanych związków przy produkcji przedmiotów codziennego użytku. Jest wszechobecny w środowisku i nie ma możliwości, aby go całkowicie wyeliminować. W trosce o zdrowie swoje i najbliższych warto starać się ograniczać jego obecność w najbliższym otoczeniu. Informowanie społeczeństwa odnośnie istniejących zagrożeń związanych z wszechobecnym występującym BPA może przyczynić się do zmniejszenia narażenia na ten związek, a w konsekwencji ograniczyć jego negatywne skutki zdrowotne.
Bibliografia: