powiększ zdjęcie

ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO – CO JEŚĆ, A CZEGO UNIKAĆ?

18.05.2018

IBS (ang. irritable bowel syndrome), czyli zespół jelita drażliwego jest coraz powszechniej występującym schorzeniem w społeczeństwach krajów zachodnich. Odpowiednio dobrana dieta może w dużym stopniu zmniejszyć objawy IBS i znacząco poprawić samopoczucie oraz jakość życia chorych.

 

Zespół jelita drażliwego objawia się najczęściej przewlekłymi, nawracającymi wzdęciami, bólami w obrębie jamy brzusznej oraz zmianami rytmu wypróżnień, bez współistniejącej przyczyny organicznej czy biochemicznej. Szacuje się, że 10-20% społeczeństwa cierpi na IBS, częściej kobiety oraz osoby po 50 roku życia. Wydawałoby się, że jest to dość błaha dolegliwość, jednak IBS może utrudniać funkcjonowanie w społeczeństwie i obniżać jakość życia.

 

Dieta w zespole jelita drażliwego

Istnieje wiele czynników zaostrzających objawy IBS, a jednym z nich jest dieta. Należy pamiętać, że objawy IBS są bardzo szerokie i u każdego pacjenta choroba przebiega inaczej.

Co może zaostrzać objawy IBS?

– dieta bogata w cukry proste i tłuszcze,

– kawa,

– alkohol.

Co z laktozą?

W przypadku ISB wielu chorych w pierwszej kolejności zamiast odstawić niezdrowe i ciężkostrawne potrawy, rezygnuje z produktów zawierających laktozę, a przede wszystkim z mleka, jogurtów i twarogów.

Powszechnie deklarowana nietolerancja laktozy u pacjentów z IBS została przebadana na 122 pacjentach z IBS. Sprawdzano ich reakcję na podawane produkty. W badaniu zastosowano podwójną ślepą próbę tzn. ani pracownicy podający posiłki, ani badani nie wiedzieli, które pokarmy zawierają laktozę, a które nie. Dzięki temu uniknięto tzw. efektu oczekiwanego. Podczas badania pacjenci otrzymywali przez 3 tygodnie dietę ubogo-laktozową (5, 10, 15 g laktozy/dobę) oraz placebo. W efekcie nie zauważono różnić w ustępowaniu dolegliwości IBS pomiędzy poszczególnymi grupami pacjentów.

 

Czy gluten może być przyczyną IBS?

Istnieją różne i często sprzeczne doniesienia na temat wpływu glutenu na przebieg zespołu jelita drażliwego. Jedno z badań wykazało, że gluten wpływa niekorzystnie na przebieg IBS poprzez zaostrzanie dolegliwości bólowych, wzdęcia oraz zmianę konsystencji stolca. Z kolei w innym badaniu nie zaobserwowano znaczących różnic w dolegliwościach u pacjentów deklarujących nietolerancję glutenu i wykazujących objawy IBS. Jeśli więc decydujemy się na usunięcie glutenu z diety, należy robić to w sposób przemyślany, ponieważ eliminując ten składnik zbóż ograniczamy również spożycie np. błonnika, który wpływa pozytywnie na skład flory bakteryjnej jelit oraz zapobiega zaparciom.

Dieta Low FODMAP

W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o diecie z niską zawartością fermentujących oligo-di- i monosacharydów (ang. Low Fermentable, Oligo-, Di-, Mono-saccharides And Polyols, w skrócie L-FODMAP). Do tej grupy zaliczamy fruktozę, laktozę, fruktany, galaktooligosacharydy, sorbitol, mannitol i ksylitol. Dieta o niskiej zawartości FODMAP polega na ograniczaniu spożywania żywności zawierającej wyżej wymienione węglowodany, które słabo wchłaniają się w jelitach, dlatego powodują wzrost ciśnienia osmotycznego i ulegają fermentacji.

 

Produkt Niska zawartość FODMAP Wysoka zawartość FODMAP
Produkty białkowe ryby, mięso, tofu rośliny strączkowe: ciecierzyca, soja, fasola, soczewica
Produkty mleczne ser żółty, ser brie, ser camembert, mleko migdałowe, mleko ryżowe, masło, masło orzechowe, margaryna twaróg, mascarpone, ricotta, jogurty, maślanka, mleko, śmietana, mleko sojowe
Produkty zbożowe produkty bezglutenowe, mąka orkiszowa i jej produkty, płatki ryżowe, mąka owsiana i jej produkty, komosa ryżowa żyto, produkty pszenne
Owoce jagody, truskawki, mandarynki, pomarańcza, ananas, grejpfrut, cytryna, banan, winogrona, kiwi jabłko, gruszka, mango, arbuz, nektarynka, brzoskwinia, morele, śliwki, owoce suszone, owoce z puszki
Warzywa marchew, ogórki, pomidory, kapusta pekińska, seler, papryka, kukurydza, sałata, dynia, kabaczek, bataty, szczypior,  bakłażan cebula, czosnek, brokuły, kalafior, szparagi, karczochy, patisony, brukselka, groszek zielony, pory, buraki ćwikłowe, kapusta, grzyby, koper włoski
Inne syrop klonowy, cukier kryształ, stewia, aspartam syrop z agawy, miód, syrop glukozowo-fruktozowy, słodziki (sorbitol, mannitol, maltitol, ksylitol)

Źródło: http://www.med.monash.edu/cecs/gastro/fodmap/ 10.03.2018

 

Bibliografia:

  1. Andrzejewska B., Sobieszczańska B. (2013): ,, Wpływ Lactobacillus casei na tworzenie biofilmu przez enteroagregacyjne szczepy Escherichia coli izolowane od osób z zespołem jelita nadwrażliwego”, dośw. mikrobiol., t. 65, s. 11 – 17.
  2. Pawlak K. i wsp. (2017): ,,Dieta l-FODMAP w leczeniu zespołu jelita drażliwego”, Med Rodz, t. 20, 2, 118-123.
Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj