Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) jest rośliną, która przystosowała się do życia w przekształconym przez człowieka środowisku. Obecnie cieszy się ona coraz większym zainteresowaniem i zaliczana jest nawet do super food, ze względu na wiele dobroczynnych właściwości oraz duży potencjał leczniczy.
Pokrzywa zwyczajna zawiera w swoich liściach i łodydze duże ilości witaminy C (powyżej 500 mg/100 g), błonnika pokarmowego (9-21%) oraz białka (21-23%). Ze względu na obecność dużej ilości substancji biologicznie czynnych wykorzystywana jest we wspomaganiu leczenia wielu chorób. Badania kliniczne potwierdziły jej pozytywne efekty w terapii artretyzmu, alergii, czy cukrzycy.
Roślina ta jest bezpieczna i nie wykazuje toksycznego wpływu na komórki. Liczne badania wykazały brak poważnych skutków ubocznych w terapii długoterminowej (powyżej 24 miesięcy).
Ekstrakt z pokrzywy zwyczajnej ma działanie przeciwbólowe, co potwierdzono w badaniach in vitro oraz in vivo. Stwierdzono również, że może on przynieść tymczasową ulgę nawet w bólach reumatycznych. Przyczyniają się do tego związki zawarte w pokrzywie, które m. in. blokują wydzielania cytokin zapalnych.
Pokrzywa zwyczajna jest bogata w przeciwutleniacze (antyoksydanty), takie jak witamina C, związki fenolowe czy flawonoidy. Potencjał antyoksydacyjny tej rośliny potwierdziły badania naukowe. Pokrzywa zapobiega powstawaniu szkodliwych dla zdrowia reaktywnych form tlenu oraz przyczynia się do ich usuwania.
Badania udowodniły, że pokrzywa zwyczajna może mieć istotne znaczenie w profilaktyce i leczeniu chorób sercowo–naczyniowych, ponieważ wykazuje właściwości antyagregacyjne tzn. hamuje tworzenie się skrzepów, które są przyczyną udarów. Najsilniejsze działanie antyagregacyjne wykazują wyekstrahowane z pokrzywy flawonoidy.
Pokrzywa zwyczajna wpływa również na obniżenie cholesterolu całkowitego we krwi oraz ,,złego” cholesterolu LDL.
Preparaty z korzeni pokrzywy zwyczajnej poprawia glikemię u osób z cukrzycą poprzez obniżenie poziomu glukozy we krwi. Ekstrakt z pokrzywy zmniejsza również insulinooporność dzięki pobudzaniu wykorzystania glukozy przez komórki, a tym samym zwiększaniu ich wrażliwości na insulinę.
Związki obecne w korzeniach oraz kłączach pokrzywy zwyczajnej ułatwiają oddawanie moczu u osób z przerostem gruczołu krokowego, jak również zmniejszają obrzęk i dolegliwości bólowe. Pokrzywa hamuje nadmierną aktywność aromatazy, enzymu, który przekształca testosteron do estrogenów, co jest związane z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego.
W medycynie ludowej liście pokrzywy zwyczajnej przykładano do ran, aby przyspieszyć ich gojenie. Znaleziono naukowe wyjaśnienie na to zastosowanie, ponieważ ekstrakt z pokrzywy wykazuje właściwości przeciwbakteryjne m.in wobec opornych na antybiotyki szczepów gronkowca złocistego. Ekstrakt z pokrzywy może być stosowany jako środek przeciwbakteryjny i antyseptyczny.
Wyciągi z pokrzywy wykazują właściwości ochronne wobec wątroby. W badaniach przeprowadzonych na szczurach odnotowano, że wyciąg z pokrzywy zmniejszał aktywność mediatorów stanu zapalnego wątroby przyczyniając się mniejszego obumieranie jej komórek. Pokrzywa może więc być stosowana przeciwko niewydolności wątroby oraz w zapobieganiu uszkodzeniom jej struktury.
Bibliografia: