Filtr do wody, filtry wodne – dzbanki filtrujące i pojemniki próżniowe – Dafi
DAFI KULINARIA ZDROWA DIETA LIFESTYLE
powiększ zdjęcie

SELEN W DIECIE. ROLA, ŹRÓDŁA, NIEDOBÓR I NADMIAR

08.10.2018

Selen spełnia wiele ważnych funkcji w organizmie. Wpływa m. in. na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy oraz układu odpornościowego. Jego niedobory mogą zwiększać narażenie organizmu na szkodliwe działanie wolnych rodników, a nawet prowadzić do rozwoju niektórych nowotworów. Jakie jeszcze role pełni selen i jakie produkty są jego najlepszym źródłem? Jakie są skutki niedoboru i nadmiaru tego pierwiastka?

Rola selenu w organizmie

Selen bierze udział w wielu procesach metabolicznych komórek. Jest składnikiem peroksydazy glutationowej, enzymu, który chroni błony komórkowe przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Bierze również udział w metabolizmie hormonów tarczycy. Selen wpływa na wzrost odporności organizmu, a jego odpowiednia podaż zmniejsza ryzyko niektórych nowotworów.

Suplementacja selenem wpływa korzystnie w przypadku leczenia niedożywienia oraz w wybranych schorzeniach neurologicznych. Selen pomaga również oczyścić organizm z metali ciężkich (kadm, ołów, arsen, rtęć), ponieważ tworzy z nimi nieaktywne i nietoksyczne kompleksy.

 

Źródła selenu w żywności

Produkty bogate w selen to przede wszystkim orzechy brazylijskie, podroby, a zwłaszcza nerki oraz ryby morskie i owoce morza. Źródłem selenu może być także mleko i nabiał, jednak jest to zależne od zawartości tego pierwiastka w paszy. Spośród warzyw najwięcej selenu zawierają: grzyby, czosnek i nasiona roślin strączkowych.

 

Zapotrzebowanie na selen

Zawartość selenu w organizmie jest ścisłe skorelowana z jego spożyciem. W określeniu zapotrzebowania na selen u dorosłych należy wziąć pod uwagę ilość niezbędną do osiągnięcia wysycenia organizmu tym pierwiastkiem, co można określić poprzez pomiar aktywności enzymu peroksydazy glutationowej w surowicy krwi. Zapotrzebowanie na selen wzrasta w ciąży oraz podczas karmienia piersią. Warto rozważyć wtedy suplementację tego pierwiastka.

Niedobory selenu i jego konsekwencje

Klasyczne przykłady niedoboru selenu to występujące endemicznie na terenie Chin schorzenia: choroba Keshani i choroba Kashin-Back’a. Na obszarach, gdzie zawartość selenu w glebie jest niska obserwuje się większą śmiertelność z powodu chorób nowotworowych i układu krążenia. Dzieci matek u których wystąpiły niedobory selenu są bardziej narażone na kretynizm.

Obniżony poziom selenu występuje w osób z niewydolnością nerek, ostrym zapaleniem trzustki, retinopatią, u chorych na AIDS, mukowiscydozę, fenyloketonurię, reumatoidalne zapalenie stawów, depresję, choroby immunologiczne i choroby naczyń krwionośnych.

Niedobory selenu są związane również z chorobami tarczycy (np. chorobą Hashimoto, Gravesa-Basedova). Tarczyca jest narządem o najwyższym stężeniu selenu w organizmie człowieka. Pierwiastek ten dzięki właściwościom antyoksydacyjnym chroni tyreocyty (komórki tarczycy) przed niszczącym działaniem wolnych rodników, które powstają w czasie syntezy hormonów tarczycy.  

 

Zatrucie selenem

W przypadku przyjmowania zbyt dużej ilości selenu z suplementów (np. spożywania kilku różnych preparatów witaminowo-mineralnych) może dojść do przewlekłego zatrucia tym pierwiastkiem. Najbardziej charakterystycznym objawem selenozy jest wypadanie włosów oraz łamliwość, a nawet utrata paznokci. Pozostałe objawy to: nerwowość, depresja, niestabilność emocjonalna, pocenie się, nieświeży oddech, nudności i wymioty, zaburzenie ze strony układu nerwowego.

 

Bibliografia:
1. Jarosz M. (2012): ,,Normy żywienia dla populacji polskiej-nowelizacja”, IŻŻ

  1. Krawczyk J., Zagrodzki P. (2013): ,,Selen w Chorobie Gravesa-Basedowa”, Postepy Hig Med Dosw, t. 67, s. 491-498.
  2. Zagrodzki P. (2014): ,, Selen, a układ odpornościowy”, Postepy Hig Med Dosw, t. 58, 140-149.
Skomentuj artykuł
PRZECZYTAJ TAKŻE
08.08.2023 Prawda na temat filtrów do wody. Obalamy mity dotyczące wody filtrowanej! 16.02.2015 SAŁATKA Z DZIKIM RYŻEM I MANDARYNKAMI
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj
MENU:
strona gówwna szukaj Kontakt Nasi eksperci
Kategorie bloga:
DAFI KULINARIA ZDROWA DIETA LIFESTYLE
Social Media: