PROBIOTYKI

Prawidłowe żywienie to jeden z najważniejszych elementów stylu życia gwarantujący zdrowie. Wiemy, że to co jemy ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie i funkcjonowanie organizmu. Probiotyki zawarte w żywność wpływają na działanie całego ustroju: poprawiają odporność, wspierają trawienie oraz łagodzą alergię.

MAŁE BAKTERIE I ICH WIELKA ROLA

Stan oraz funkcjonowanie przewodu pokarmowego są niezwykle istotne dla stanu zdrowia każdego człowieka.  Układ pokarmowy to długi co do wielkości układ organizmu. Mikroflora obecna w jelitach zmienia się w zależności od wieku, stanu zdrowia, sposobu żywienia, odporności i stosowanych leków. Bakterie pochodzące od matki zasiedlają układ pokarmowy noworodka zaraz po urodzeniu. Wraz z rozszerzaniem diety w jelicie rozwijają się kolejne grupy bakterii. Nie wszystkie drobnoustroje są dobroczynne. Mikroflorę jelitową zamieszkują również patogeny oraz tzw. względne patogeny. Pomiędzy tymi grupami powinna być zachowana równowaga, gdyż w stanach jej zaburzenia np. po antybiotykoterapii może dochodzić do przemieszczania się bakterii i toksyn do krwi. Antybiotyki niszczą nie tylko groźne bakterie, ale również pro biotyczne. Szacuje się, że odbudowanie prawidłowej mikroflory po antybiotykoterapii trwa nawet rok.

JAKIE FUNKCJE PEŁNIĄ PROBIOTYKI?

Probiotyki zamieszkujące jelita pełnią szereg pożytecznych funkcji:

– ograniczają rozwój bakterii patogennych,
– wspomagają trawienie i wchłanianie substancji odżywczych,
– ułatwiają trawinie laktozy,
– wytwarzają witaminy (K, B₁, B₂, B₁₂),
– zwiększają bioprzyswajanie żelaza niehemowego i wapnia z produktów roślinnych,
– obniżają poziom ,,złego” cholesterolu LDL we krwi,
– zapobiegają nowotworom jelita grubego,
– stymulują układ odpornościowy.

Probiotyki działają korzystnie w różnych schorzeniach układu pokarmowego (zespół jelita drażliwego, zapalenie jelit). Różne szczepy probiotyczne są  powodzeniem wykorzystywane w leczeniu ostrych biegunek różnego pochodzenia (poantybiotykowe, po napromieniowaniu,  rota wirusowe) zarówno u dzieci jak i dorosłych. Pożyteczne bakterie zwalczają bakterię Helicobacter pylori, która może powodować chorobę wrzodową i wspomagają terapię u pacjentów z zakażeniem tym patogenem. Probiotyki łagodzą również atopowe zapalenie (AZS) skóry u alergików. Przyczyny AZS nie są do końca znane, lecz wiadomo, że jej rozwój jest spowodowany nieprawidłową odpowiedzią układu odpornościowego na alergen. Badania dowiodły, że podawanie dzieciom z alergią na mleko szczepy Lactobacillus rhamnosus łagodzi ciężkość AZS. Zaleca się, aby już kobiety w ciąży stosowały probiotyki w celu ochrony dziecka przed wystąpieniem alergii w przyszłości.

PREBIOTYKI I SYNBIOTYKI

Szczepy probiotyczne to przede wszystkim Lactobacillus (casei, bulgaricus, plantarum, rhamnosus, acidophilus) oraz Bifidobacterium (bifidem, longum). Bakterie te możemy znaleźć m. in. w jogurtach, kefirach czy maślance. Możemy również wspomóc rozwój prozdrowotnej mikroflory stosując suplementy z tymi szczepami. Jednak ważna jest również nasza dieta, której składniki mogą wspomóc lub osłabić rozwój probiotyków. Niezdrowa dieta uboga w produkty pełnoziarniste, zboża, owoce i warzywa prowadzi do stopniowego obumierania pożytecznych bakterii, którym miejsce zajmują patogeny. Co więc jeść, aby ,,nakarmić” dobre drobnoustroje? Związki, które preferują probiotyki nazywane są prebiotykami. Należą do nich oligosacharydy występujące w produktach roślinnych. Najwięcej z nich znajduje się w cykorii, karczochach, czosnku, porze, cebuli, pszenicy oraz bananach. Szacuje się, że wzbogacanie pro- i prebiotykami żywności będzie coraz powszechniejsze. Mają one coraz większe znaczenie i nie ma wątpliwości, że chronią przed wieloma schorzeniami oraz wpływają na poprawę zdrowia.

Bibliografia:

1. Nowak,. A., Śliżewska K. Libudzisz Z., Socha J. (2010): Probiotyki-efekty zdrowotne, Żywność.  Nauka. Technologia. Jakość, t. 4, 71, s. 20-36.
2. Trafalska E., Grzybowska K. (2004): Probiotyki-alternatywa dla antybiotyków?, Wiadmości lekarskie, t. 58, 9-10, s. 491-498.