powiększ zdjęcie

DLACZEGO WARTO JEŚĆ BURAKI?

30.10.2018

Buraki są cennym źródłem związków bioaktywnych, takich jak czerwone barwniki betalainowe oraz związki polifenolowe. Przyczyniają się one do opóźniania procesów starzenia, zmniejszają ryzyko chorób, w tym nowotworów, wykazują właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Czerwone buraki (Beta vulgaris) uprawiane są w wielu krajach na całym świecie i powszechnie spożywane jako część zwyczajowej diety. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie aktywnością biologiczną buraków i możliwością ich wykorzystaniem w prewencji chorób, którym towarzyszy stres oksydacyjny oraz procesy zapalne.

 

Moc buraka

Buraki są bogate w wiele związków bioaktywnych, które mają działanie lecznicze zwłaszcza w przypadku schorzeń przebiegających z przewlekłym stanem zapalnym. Wiele badań potwierdza, że spożywanie buraków zapewnia korzystne efekty fizjologiczne i może zapobiegać oraz wspomagać leczenie takich schorzeń jak: nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, cukrzyca typu 2 czy otępienie. Liczne badania pokazują, że regularne spożywanie buraków obniża ciśnienie krwi. Pozytywny wpływ buraków na układ sercowo-naczyniowy w dużej mierze wynika z wysokiej zawartości nieorganicznych azotanów. Związki te poprawiają napięcie naczyń krwionośnych, zapobiegają uszkadzaniu śródbłonka oraz agregacji płytek krwi, chroniąc tym samym przed miażdżycą i nadciśnieniem.

Buraki są również bogatym źródłem związków fitochemicznych, takich jak: flawonoidy, karotenoidy, kwas askorbinowy i fenole. Burak swoją czerwoną barwę zawdzięcza obecności grupy silnie aktywnych biologicznie barwników zwanych betalainami. Związki te występują tylko w kilku warzywach i owocach np. w pitai, jednak ich stężenie jest największe właśnie w burakach. Wiele badań wykazało, że są to związki posiadające silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne i przeciwutleniające, dlatego mogą być pomocne w zapobieganiu i leczeniu chorób wątroby, reumatoidalnego zapalenia stawów, a nawet nowotworów.

 

Regularne spożywanie buraków może przynieść wiele korzyści zdrowotnych takich jak:

– obniżenie ciśnienie krwi,

– łagodzenie stanów zapalnych,

– hamowanie szkodliwego działania wolnych rodników,  

– ochrona naczyń krwionośnych przed rozwojem miażdżycy,

– spowolnienie procesów neurodegeneracyjnych oraz starzenia się organizmu,

– blokowanie zmian nowotworowych.

Dlaczego burki barwią mocz na czerwono?   

Po zjedzeniu buraczków, wypiciu barszczu lub soku z buraka – mocz może barwić się na czerwono. Wbrew obiegowej opinii nie jest to objaw ,,dziurawych” czy nieszczelnych jelit. Przyczyną jest obecność betanin. W przypadku spożycia soku z buraka, betaniny są wydalane z moczem w ilości od 0,28 do 0,9 % . Dzieję się tak, ponieważ barwnik jest ten absorbowany z jelit w niewielkim stopniu oraz są wrażliwe na zmiany pH, działanie enzymów trawiennych oraz podwyższoną temperaturę.

Betaniny znajdują się w moczu każdego kto zje buraki, jednak czerwona barwa pojawia się jedynie w ok. 10-14% ludzi. Bituria jest indywidualną reakcją organizmu i zależy np. od pH (optymalna stabilność czerwonego koloru występuje między pH 4 a 5). Betaniny będą barwiły tylko kwaśny mocz. Obecność niektórych substancji takich jak kwas szczawiowy i kwas askorbinowy mogą działać ochronnie na betaniny, ograniczając ich  degradację przez kwas żołądkowy. Istotne jest również nawodnienie organizmu. W małej objętości moczu barwnik będzie bardziej skoncentrowany i intensywny. Niektórzy badacze sugerują, że bituria może być objawem niedokrwistości.  

 

Bibliografia:

  1. Clifford T., Howatson G. Daniel J i wsp. (2015): ,,The Potential Benefits of Red Beetroot Supplementation in Health and Disease”, Nutrients, t. 7, s. 2801-2822.
  2. Piasek A., Bartoszek A., Namieśnik J. (2009): ,,Substancje pochodzenia roślinnego przeciwdziałające kardiotoksyczności towarzyszącej chemioterapii nowotworów”, Postępy Hig. Med. Dośw., t. 63, s. 142- 158.
  3. Szalaty M. (2008): ,,Znaczenie fizjologiczne oraz biodostępność betacjanin”, Postępy Fitoterapii, t. 1, s. 20-25.
  4. Zielińska-Przyjemska M., Olejnik A., Grajek W. (2007): ,,Wpływ soku z buraka ćwikłowego i aronii in vitro na metabolizm tlenowy i apoptozę ludzkich granulocytów obojętnochłonnych”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, t. 2 (51), s. 174-186.
Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj