powiększ zdjęcie

DIETA BEZGLUTENOWA. MODA CZY LEKARSTWO?

22.10.2014

dieta_bezglutenowa1Moda na dietę bezglutenowa podbija świat. Każdy szanujący się gwiazdor czy celebryta deklaruje, że nie jada chleba. Jednak to, co dla jednych jest sezonową fanaberią dla drugich jest przymusem. Dla celiaków gluten jest trucizną i muszą się go wystrzegać przez całe życie.

 

CO TO JEST CELIAKIA?

dieta_bezglutenowa2Celiakia zwana również chorobą trzewną to nieuleczalna choroba o podłożu genetycznym, która charakteryzuje się nietolerancją na gluten, czyli białko występujące w zbożach (pszenicy, życie, jęczmieniu). Toksyczne działanie glutenu skutkuje zanikiem kosmków jelitowych w błonie śluzowej jelit, które zwiększają powierzchnie wchłaniania składników odżywczych. Powoduje to upośledzenie przyswajania pokarmu, co w efekcie prowadzi do rozmaitych objawów klinicznych. Naukowcy szacują, że co najmniej 1% populacji cierpi na celiakię, a występowanie tej choroby wciąż wzrasta. Przyczyny tego zjawiska tłumaczone są coraz większym spożyciem glutenu (nowe wysokoglutenowe odmiany zbóż, dieta bogata w wysokoprzetworzone produkty zawierające gluten) jak również coraz lepszą diagnostyką tej choroby.

 

JAK ROZPOZNAĆ CELIAKIĘ?

Celiakia może ujawnić się praktycznie w każdym wieku. Ze względu na bardzo nieswoiste objawy tej choroby pacjenci często odwiedzają lekarzy wielokrotnie zanim usłyszą prawidłową diagnozę.

 

 

 

Najczęstsze objawy celiakii to:

– bóle brzucha i wzdęcia,

– biegunki,

– spadek masy ciała,

– zahamowanie rozwoju i wzrostu u dzieci,

– zmiany samopoczucia i zachowania (depresja, nadpobudliwość, zmęczenie, apatia),

– niedobory żelaza i witamin.

 

W przypadku podejrzenia celiakii należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje nas do gastroenterologa celem wykonania badań z krwi na stężenie przeciwciał EmA i tTG. W dalszej kolejności lekarz może zlecić biopsję jelita cienkiego.

 

POWIKŁANIA NIELECZONEJ CELIAKII

Leczenie celiakii polega na stosowaniu diety bezglutenowej. Co stanie się, gdy osoba chorująca na celiakię, świadomie lub nie, będzie spożywać gluten? W takich przypadkach może dojść do całej masy powikłań. Oto najczęstsze z nich:

– osteoporoza

– zaburzenia płodności,

– zahamowanie wzrostu u dzieci,

– anemia,

– depresja,

– drżenie lub niedowład mięśni,

– migreny,

– choroba Hashimoto,

– cukrzyca typu 1,

– zespół jelita drażliwego,

– reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).

 

Liczne prace badawcze dowodzą, że u osób z niektórymi schorzeniami takimi jak cukrzyca typu 1 czy autoimmunologiczne choroby tarczycy celiakia występuje częściej.

 

 

NIETOLERANCJA NA GLUTEN

dieta_bezglutenowa3Jeśli jednak wynik testu na celiakię jest negatywny, a nadal doskwierają nam wymienione objawy może to świadczyć o nietolerancji na gluten. W takim przypadku możemy wykonać prowokację glutenem. Objawy ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka, zaparcia, wzdęcia, nudności, wymioty), objawy skórne (wysypka, egzema), neurologiczne (uczucie splątania, bóle głowy, migreny) lub uczucie zmęczenia pojawiają się zwykle w ciągu kilku godzin lub dni. Amerykańscy naukowcy twierdzą, że nietolerancja na gluten może dotyczyć większej liczby populacji (nawet kilku procent).

 

 

 

 

DIETA BEZGLUTENOWA

dieta_bezglutenowa4Dieta bezglutenowa opiera się na wykluczeniu z diety produktów zawierających pszenicę, żyto, jęczmień, owies, a także pszenżyto i orkisz, jak również wszelkie wyroby z ich dodatkami. Poza tym sposób żywienia osób z celiakią nie powinien różnić się od zalecanego modelu racjonalnego żywienia. Zwykłą mąkę zastępuje się najczęściej mąka z amarantusa, gryki, prosa i kukurydzy. W ten sposób nie trzeba drastycznie zmieniać swoich przyzwyczajeń i eliminować z diety pieczywa, makaronów, pierogów czy naleśników, ale jedynie zastąpić je bezglutenowymi odpowiednikami. Produkty bezglutenowe z natury to: ryż, kukurydza, ziemniaki, soja, amarantus, proso, gryka, tapioka, maniok, fasola, soczewica, sorgo, sago, orzechy, mięso, warzywa i owoce. Produkty przetworzone mają informację na etykiecie ,,może zawierać gluten”. Aby mieć całkowitą pewność, że produkt nie zawiera nawet śladowych ilości glutenu należy wybierać artykuły z symbolem przekreślonego kłosa. Wykaz produktów bezglutenowych możemy znaleźć na stronie Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej: www.celiakia.pl.

 

Bibliografia:

  1. Konińska G., Marczewska A., Źródlak M.: Celiakia i dieta bezglutenowa, praktyczny poradnik, wyd. Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej, Warszawa 2012, s. 11-52.

 

 

Skomentuj artykuł
Popularne wpisy
DAFI na Instagram obserwuj