JAK OTYŁOŚĆ SKRACA ŻYCIE POLAKÓW

Nadwaga i otyłość dotyczy już ponad połowy Polaków. Nadmierne kilogramy mają niekorzystny wpływ na zdrowie i znacznie przyczyniają się do rozwoju innych schorzeń, a zwłaszcza chorób układu krwionośnego, cukrzycy typu 2 oraz nowotworów. Od dwóch lat skraca się długość życia Polaków do czego w znacznym stopniu przyczynia się epidemia otyłości.

Czym różni się nadwaga od otyłość?

Nadwaga i otyłość to nieprawidłowe oraz nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej, które stanowi zagrożenie dla zdrowia. Często słowa te używane są zamiennie, jednak nadwaga i otyłość to nie to samo. Tą pierwszą diagnozuje się przy BMI≥25 kg/m2, a drugą powyżej 30 kg/m2. Otyłość dzielona jest jeszcze na trzy na 3 stopnie: I (BMI ≥30), II (≥35) i III (BMI ≥40).

Aktualnie na świecie nadwagę lub otyłość ma aż 1,9 mld dorosłych (40% populacji),  z czego 600 mln ma BMI ≥30. Jest to w zależności od źródeł od 80 do 200% więcej niż 40 lat temu. Otyłość stanowiła do niedawna problem jedynie krajów bogatych. Aktualnie występuje ona również w krajach mniej zamożnych, a nawet bardzo ubogich. Według danych CBOS 38% Polaków ma nadwagę, a 21% otyłość.

Czym grozi otyłość?

Główna przyczyną nadmiernej masy ciała jest spożywanie zbyt dużej ilości kalorii z żywności oraz niedostateczny lub niski wysiłek fizyczny. Otyłość to dla wielu osób problem estetyczny, jednak jest to poważna choroba, która skraca życie, ponieważ przyczynia się do rozwoju wielu innych, śmiertelnych często schorzeń, takich jak: choroby układu sercowo-naczyniowego (miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar mózgu), cukrzyca typu 2, dyslipidemia, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, dan moczanowa, zespół nocnego bezdechu, choroby układu kostno-szkieletowego (m. in. choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoporoza, reumatoidalne zapalenie stawów) oraz nowotwory (m.in. piersi, jajników, wątroby, gruczołu krokowego, nerek i jelita grubego).

Otyłość jest epidemią, a wynikające z niej choroby zbierają  śmiertelne żniwo. Sama cukrzyca typu 2 powoduje 2-3 więcej zgonów niż wypadki drogowe. Liczba osób z nadwagą i otyłością rośnie w niepokojąco szybkim tempie. Kolejne pokolenia są coraz bardziej otyłe. Już teraz polskie dzieci są najszybciej tyjącymi w Europie. Niestety nadmierna masa ciała postrzegana jest często przez rodziców nie jako choroba, a okres przejściowy z którego dziecko ,,wyrośnie”. Skutki zdrowotne otyłości dziecięcej są groźne dla zdrowia i mogą odbić się echem w późniejszym życiu. Może skutkować ona m. in.: astmą oskrzelową, insulinoopornością, cukrzyca typu 2, zespołem metabolicznym, zaburzeniami endokrynologicznymi, stłuszczeniem wątroby, kamicą żółciową, nadciśnieniem tętniczym, przerostem lewej komory serca czy depresją.

Cena nadmiernych kilogramów

Koszty, które wynikają bezpośrednio z diagnostyki i leczenia otyłości oraz schorzeń jej towarzyszących są ogromnym wyzwaniem finansowym dla budżetu państwa oraz systemu ochrony zdrowia. Wiążą się one również z wydatkami wynikającymi ze skrócenia długości życia oraz spadkiem wydajności osób chorych. Szacunkowe koszty opieki zdrowotnej nad chorymi z otyłością są nawet o 44% wyższe, w porównaniu do osób z prawidłową masą ciała. Od lat obserwowany jest wzrost częstotliwości występowania otyłości, co skutkować będzie większymi wydatkami.

Edukacja i profilaktyka

Aby zatrzymać rozwój epidemii otyłości niezbędne jest wielokierunkowe i długofalowe działanie na szeroką skalę. Edukacja dzieci od wczesnych lat czy nakładanie podatków na niezdrową żywność (np. podatek ,,cukrowy”) przynoszą efekty w krajach Europy zachodniej. Mimo, że walka z kaloryczną żywnością nie jest na rękę przemysłowi spożywczemu, którego wydatki na reklamę wielokrotnie przewyższają budżet państwa na promocję zdrowego odżywiania, miejmy nadzieję, że działania te przyniosą wymierne korzyści.

Bibliografia:

1. OECD Health Statistics 2017. www.oecd.org/health/healthdata.htm (29.04.2019). 7. Eurostat. Obesity rate by body mass index (BMI).
2. Springer M. (2019): ,,Otyłość – choroba kosztowna”, Hygeia Public Health, t. 54 (2): s. 88-91.
3. Stepaniak U. i wsp. (2016): ,,Prevalence of general and abdominal obesity and overweight among adults in Poland Results of the WOBASZ II study (2013-2014) and comparison with the WOBASZ study (2003-2005)”, Pol Arch Med Wewn, t. 126 (9), s. 662-671.