NOWOROCZNA DIETA. KTÓRA BĘDZIE NAJSKUTECZNIEJSZA?

Początek roku to czas, kiedy wielu z nas postanawia przejść na dietę. To idealny moment na rozpoczęcie odchudzania, jeśli chcemy pochwalić się szczuplejszą sylwetką latem, jednak liczy się strategia jaką obierzemy. Tylko dobrze dobrana dieta sprawi, że dotrzymamy noworocznych obietnic i osiągniemy upragniony cel.  Co więc najlepiej wybrać spośród tak wielu diet?

 KOKTAJL NA ŚNIADANIE, A NA OBIAD BATON

 Na rynku dostępnych jest wiele bardzo niskoenergetycznych diet. Diety te polegają na zastępowaniu posiłków gotowymi koktajlami, zupami bądź batonami. Producenci obiecują szybki efekt, który rzeczywiście będzie, ze względu na bardzo niską kaloryczność, która wynosi z reguły mniej niż 1000 kcal na dobę. Nie wspominają jednak nic o tym, że tak drastycznie niska energetyczność diety skutkuje spowolnieniem przemiany materii (organizm zużywa mniej energii) oraz ,,spalaniem” beztłuszczowej masy ciała, głównie mięśni.

Tego typu diety prowadzą również do powstania niedoborów pokarmowych. Z tych powodów nie można ich stosować dłużej niż 3 miesiące. Zwykle po zakończeniu diety, gdy przemiana materii jest znacznie wolniejsza, powrót do starych zwyczajów grozi szybkim i dotkliwych efektem jo-jo. Najlepiej powoli wychodzić z diety, stopniowo zwiększając jej kaloryczność.

NOWE, CUDOWNE DIETY

 Diety alternatywne działają, jeśli przez efektywność rozumiemy szybki spadek masy ciała. Nie są jednak skuteczne, gdyż celem odchudzania powinno być długofalowe utrzymanie niższej masy ciała oraz poprawia stanu zdrowia. Jak działają popularne diety? Ich stosowanie początkowo prowadzi do spadku masy ciała, jednak jest to najczęściej spowodowane utratą płynów ustrojowych, co może prowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia odwodnienia. Obserwuje się również pogorszenie samopoczucia, rozdrażnienie, problemy ze skupieniem uwagi, a w przypadku głodówek – nawet omdlenia. Niestety, bardzo często dochodzi do efektu jo-jo. Roczne badania m. in. nad dietą Ornisha, Zone oraz Weight Watchers wykazały ich niewielki efekt odchudzający oraz redukujący czynniki ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

DIETY JEDNOSKŁADNIKOWE

Diet jednoskładnikowe polegają na jedzeniu jednego produktu lub grupy produktów. Diet jednoskładnikowych jest tak dużo, jak żywności na rynku (makaronowa, jogurtowa, ryżowa, jajeczna, jabłkowa, kapuściana, grejpfrutowa itd.). Diety tego typu nie spełniają żadnych zasad diety zbilansowanej, a wykluczenie całych grup produktów prowadzi do niedoborów składników odżywczych, soli mineralnych oraz witamin. Po zakończeniu diety, która trwa z reguły krótko, gdyż jest zbyt monotonna, aby można było wytrwać na niej dłuższy czas, efekt jo-jo jest niemal gwarantowany.

JEŚĆ MNIEJ, ALE CO?

Wydawałoby się, że w odchudzaniu nie ma wielkiej filozofii. Wystarczy jeść mniej, nie podjadać słodyczy i niezdrowych przekąsek. Jednak diabeł tkwi w szczegółach. Nasz metabolizm jest niezwykle skomplikowany, a organizm ma wiele mechanizmów chroniących przed zagłodzeniem. Dlatego, aby dieta była efektywna i nie doprowadziła do niedoborów składników odżywczych oraz efektu jo-jo musi być ułożona przez dietetyka. Chodzi o to, aby organizm nie przestawił się na ,,tryb oszczędny”. W tym celu należy zastosować kilka sztuczek. Przede wszystkim dieta odchudzająca powinna zawierać produkty z wszystkich grup żywieniowych tak, aby zapobiec niedoborom składników odżywczych. Jednocześnie należy odpowiednio zredukować ilość energii w celu wytworzenia ujemnego bilansu energetycznego, który organizm będzie pokrywał z rezerw tłuszczowych. Jednak teoria to nie wszystko. Jadłospisy muszą być proste w przygotowaniu i smaczne na tyle,  aby można je było stosować przez długi okres czasu.  Dieta powinna również przy okazji uczyć nas jak wprowadzać na stałe nowe, zdrowe nawyki żywieniowe. Tak ułożona dieta pozwoli na ubytek masy ciała w granicach 0,5 – 1 kg tygodniowo i utrzymanie niższej masy ciała po zakończeniu diety. Nie zapominajmy jednak, że dieta to 70% sukcesu. Resztę stanowi aktywność fizyczna, która przyspieszy spalanie kalorii, ujędrni ciało, zapobiegnie spowolnieniu metabolizmu i będzie stymulować wytwarzanie hormonów szczęścia, które pomogą nam wytrwać na diecie.

Bibliografia:

1. Cyganek K.: Jak leczyć otyłość — przegląd aktualnych metod terapii, Diabetol. Prakt., 2008, t. 9, 1, s. 39–43.
2. Dansinger M. L., Gleason J.A., Griffith J. L., Selker H. P., Schaefer E. J.: Comparison of the Atkins, Ornish, Weight Watchers and Zone Diets for weight loss and heart disease risk reduction, JAMA, 2005, t. 293, s. 43–53.
3. Jarosz M., Grodowska A.: Leczenie otyłości, Fam. Med. Primary Care Rev., 2008,
   t. 10, 4, s. 1361–1366.
4. Kołłajtis-Dołowy A.: Wartość odżywcza diet alternatywnych. [w:] Podstawy nauki o żywieniu człowieka, pod red. Roszkowski W., Wyd. SGGW, Warszawa 2005, s. 232-237.
5. Lange E., Włodarek D.: Patofizjologia i dietoterapia otyłości. [w:] Podstawy dietetyki, pod red. Bujko J., Wyd. SGGW, Warszawa 2008, s. 128-150.